«Ауылшаруашылық биотехнологиясы» ғылыми-зерттеу зертханасы

Ажибеков Бакытжан Аманханулы
Ауылшаруашылығы ғылымдарының кандидаты
Е-mail: Бұл электронды пошта мекен-жайы спам-боттардан қорғалған. Көру үшін сіздің браузеріңізде JavaScript қосулы тұруы тиіс.

Алиханов Оралбек
Жетекші ғылыми қызметкер, а.ш.-ғ. к.,

Бекетауов Орынбек
Аға ғылыми қызметкер, а.ш.ғ.д., профессор

Лауазымы ЖБМ
-
Ауыл шаруашылығы малдарының көбеюінде мультипликативті әсері бар гормондық биоөнімдерді алудың тиімді биотехнологиясын жасау.
-
Ауыл шаруашылығы өндірісінде мал мен өсімдік қалдықтарынан биологиялық өнімдер мен жемшөп қоспаларын жасау.
-
Сирек кездесетін және жойылып бара жатқан малдардың генетикалық қорын сақтау әдістерін жетілдіру және асыл тұқымды мал шаруашылығында құнды генотиптерді тиімді пайдалану.
-
ДНҚ технологияларын қолдану арқылы ауылшаруашылығы өндірісіндегі генетикалық ресурстарды идентификациялау және құжаттандыру.
2. Гонадотроптышикізатты жинауда биелердің буаздығын жоғары дәлдікпен донорларды іріктеуге мүмкіндік беретін диагностикалық әдісі әзірленді.
3. Ауыл шаруашылығы малдарының өсімін молайтуда қолданылатын жоғары сапалы биостимулятор алуды қамтамасыз ететін гонадотропты препараттардың биологиялық белсенділігін анықтау тәсілі әзірленді.
4. Гонадотропты препараттарды өндіру кезіндегі балластық қалдықтарды кептіру әдісімен биогенді препараттар алу технологиясы әзірленді.
5. Қойлардың күйіттеу күндерін синхронизациялау үшін биогендік препараттың тиімді дозасы әзірленді, ол 100 аналық басқа шаққанда дәстүрлі көбейту технологиясымен салыстырғанда төл өнімділігі 20,6%-ға артық, малдардың күйлеуін және ұрықтану деңгейін 95,7-100%, қамтамасыз етеді.
6. Ауылшаруашылығы малдар рационына қосу үшін, өсімдіктер (кебек пен сабан) және малдардың қалдықтарын (ет пен сүйек қалдықтары және сойылған малдың қаны) экструдациялау арқылы жем-шөп қоспаларының жаңа буыны алынды.
7. Ауылшаруашылығы малдар мен құстарды азықтандыруда өсімдік және малдар қалдықтарынан жасалған экструдатты әртүрлі мөлшерде қоса отырып азықтандырудың тиімді рациондары әзірленді.
8. Дайындалған ұсыныс тақырыбы: «Ауыл шаруашылығы жануарлары мен құстарын азықтандыруда өсімдік және жануар тектес екіншілік шикізаттан алынған экструдаттарды пайдалану жөніндегі ұсыныстар» – Шымкент: «Әлем» ЖШС, 2024. -19 б.
АР26193941 «Мал шаруашылығын қарқынды дамыту үшін өсімін молайтуда пайдаланылатын отандық гонадотропты препаратты алудың қалдықсыз технологиясын әзірлеу», Жоба жетекшісі а.ш.ғ.д., профессор Н. Алибаев.
Қаржыландыру сомасы: 117 142 439 тг.
- «Каусар» шаруа қожалығы, Түркістан облысы, Ордабасы ауданы. Басшысы: Т. Кансеитов.
- 2. «Еңбекшіл» шаруа қожалығы, Түркістан облысы, Ордабасы ауданы.Басшысы: Т.
- З. Жолдасов.
- 3. «Қарасарай Батыр-2» өндірістік кооперативі, Түркістан облысы, Сайрам ауданы. Төраға: Б.Т. Үтемісов.
- 4. «Сыздықбеков-А» шаруа қожалығы, Түркістан облысы, Отырар ауданы, Ш.Қалдаяқов ауылы. Басшысы: А.С. Сыздықбеков.
- 5. «Сұлтанбай Ата» шаруа қожалығы, Түркістан облысы, Сауран ауданы.Төраға: С. Сұлтанбаев.
-
2020–2025 жылдары Scopus және Web of Science дерекқорларында жарияланған мақалалар
Yerkekulova, Kaliya Kudaikulovna,Alibayev Nuradin,Yuldashbayev, Yusupzhan Artykovich Alikhanov, Oralbek,Beketauov, Orynbek, ,Baimukanov, Dastanbek Asylbekovich
Advance in the Diagnostics of Mare Pregnancy and Assessing the Activity of Gonadotropin in Serum of in-Foal Mare .Yerkekulova, Kaliya Kudaikulovna,Alibayev Nuradin,Yuldashbayev, Yusupzhan Artykovich.Alikhanov, Oralbek,Beketauov, Orynbek,.Baimukanov, Dastanbek Asylbekovich
Advance in the Diagnostics of Mare Pregnancy and Assessing the Activity of Gonadotropin in Serum of in-Foal Mare. OnLine Journal of Biological Sciences – 2024 г, Том 24, Выпуск 3, Страницы 395 – 4022024. DOI 10.3844/ojbsci.2024.395.402. Процентиль 55. N.Alibayev1,A.K.Natyrov2, O.Beketauov1, Т.S.Bigara3. O.Alikhanov1, D.A Baimukanov4,5. Improving the Technology for Assessing the Semen of Beige Karakul Sheep. OnLine Journal of Biological Sciences.Volume 25 No. 1, 2025, 258-266. DOI: https://doi.org/10.3844/ojbsci.2025.258.266. Submitted On: 22 April 2024 Published On: 17 February 2025.N.Alibayev1,A.K.Natyrov2, O.Beketauov1, Т.S.Bigara3.O.Alikhanov1, D.A Baimukanov..Improving the Technology for Assessing the Semen of Beige Karakul Sheep. OnLine Journal of Biological Sciences.Volume 25 No. 1, 2025, 258-266.DOI: https://doi.org/10.3844/ojbsci.2025.258.266.Submitted On: 22 April 2024 Published On: 17 February 2025
Assel Tleukeeva., Nuradin Alibaev, Akmaral Issayeva., Lyazzatt Mambetova, Aygul Sattarova, Yerzhan Issaev. The Use of «Phosphorus-Containing Waste and Algae to Produce Biofertilizer for Tomatoes»Journal of Ecologial Engineering 2022,23(2), 48-52.
Adilbekova Elmira, Alibaev Nuradin, Arunas Svitojus, Abuov Galymzhan. Genetic typing of Sout Kazakhstan populations dairu camels using DNA technology. Journal Animal BIOTECNOLGI, 2020 г, 31 (6), Стр 547-554.
ҚР ҒЖБМ БҒССҚК ұсынған ғылыми басылымдар тізіміне енгізілген басылымдардағы мақалар
Улдана Нарша, Нурадин Алибаев, Юсупжан Юлдашбаев, Орынбек Бекетауов.
Оңтүстік Қазақстан облысында өсірілетін жергілікті тұқымды ешкілердің сүттілігін арттыру технологиясы , пробиотиктерді қолдану арқылы.
Том 78, №1 (2024 ж.): Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ хабаршысы, Экологиялық сериясы.
К.К. Еркекулова, Н. Алибаев, К.Е. Жүзжан.Гормоналды қан сарысуын сақтау әдістерін жетілдіру.
Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ хабаршысы, Экологиялық сериясы. №4 (101), 2024 ж., 128-136беттер
Баймуканов Д., Чиргин Е.Д., Онегов А.В., Семенов В.Г., Шамекова М.Х., Аубакиров Х.А., Каргаева М.Т., Карибаева Д., Алиханов О. Сүтті жылқы шаруашылығында биелерді сұрыптаудың тиімді параметрлерін анықтау. Жәңгір хан атындағы Батыс Қазақстан аграрлық-техникалық университетінің ғылыми-тәжірибелік журналы. №2–5 (79), 2025 ж.
Шәмшідін Ә., Бейшова И.С., Алиханов О., Аубакиров Х., Шамекова М.Х., Каргаева М., Карибаева Д., Баймуканов Д. Мұғалжар тұқымды биелердің өнімді ұзақ өмір сүру қабілеті. Жәңгір хан атындағы Батыс Қазақстан аграрлық-техникалық университетінің ғылыми-тәжірибелік журналы. №1–2 (78), 2025 ж., 280–286-беттер.
Аубакиров Х., Баймуканов Д., Шамекова М.Х., Чиргин Е.Д., Каргаева М., Карибаева Д., Алиханов О. Қазақ жылқы тұқымындағы биелердің дене бітімі ерекшеліктерінің сүт өнімділігіне әсері. Жәңгір хан атындағы Батыс Қазақстан аграрлық-техникалық университетінің ғылыми-тәжірибелік журналы. №2–5 (79), 2025 ж., 121–133-беттер.
Алибаев Н., Алиханов О., Бекетауов О., Саипов А., Еркекулова К.К., Ажибеков Б.А., Бигараева А.Т. Гонадотропты шикізатты алу кезінде донор-продуцент ретінде пайдаланылатын биелерді сұрыптаудың принциптері мен критерийлері. Жәңгір хан атындағы Батыс Қазақстан аграрлық-техникалық университетінің ғылыми-тәжірибелік журналы. №3–5 (80), 2025 ж., 150–160-беттер.
Патенттер тізімі
Тлеукеева Әсел Ержановна (KZ), Исаева Акмарал Умурбековна (KZ), Тлеукеев Жанболат Асетович (KZ), Егінбай Айгерім Мұратовна (KZ), Алибаев Нурадин (KZ). Қызанақтарға арналған биотыңайтқыштар алу мақсатында фосфорқұрамды қалдықтарды биоконверсиялау тәсілі. ҚР Патент өнертабысқа №36030, 2022 жыл.
Биғараева Айгерім Төреқызы (KZ), Алибаев Нурадин (KZ), Бекетауов Орынбек (KZ), Алиханов Оралбек (KZ). Қаракөл қошқарларының ұрығының ұрықтандыру қабілетін анықтау тәсілі. ҚР Патент өнертабысқа №36395, 2023 жыл.
Биғараева Айгерім Төреқызы (KZ), Алибаев Нурадин (KZ), Бекетауов Орынбек (KZ), Алиханов Оралбек (KZ). Эмбриондарды трансплантациялау үшін донор қаракөл қойларын іріктеу тәсілі, ҚР Патент өнертабысқа №36396, 2023 жыл.
Еркекулова К.К., Алибаев Нурадин, Юлдашбаев Ю.А., Бекетауов Орынбек, Алиханов Оралбек. Биелердің буаздығын анықтау тәсілі. ҚР Патент өнертабысқа №37051, 2024 жыл.
Еркекулова К.К., Алибаев Нурадин, Юлдашбаев Ю.А., Бекетауов Орынбек, Алиханов Оралбек. Буаз биенің қан сарысуындағы биопрепараттың белсенділігін анықтау тәсілі. ҚР Патент өнертабысқа №37015, 2024 жылғы 29 қараша.
