Кіру
Ғылыми жобалар және бағдарламалар
«Жас ғалым» грантының иегері Жадыра Куанышовна Артыковаға Қазақстан Республикасы Ғылым және жоғары білім министрлігі Ғылым және жоғары білім саласында сапаны қамтамасыз ету комитеті төрағасының 2024 жылғы 11 шілдедегі № 587 «Философия докторы (PhD) дәрежесін беру туралы» бұйрығымен 6D072100-Органикалық заттардың химиялық технологиясы мамандығы бойынша философия докторы (PhD)дәрежесі берілсін.
«Бұрғылау ерітінділерінің реологиялық қасиеттерін реттеу үшін композициялық полимерлі тұрақтандырғыштарды алу технологиясын құрастыру» тақырыбындағы докторлық диссертация «Терең ұңғымаларды бұрғылау үшін бұрғылау ерітінділерінің термиялық-тұзға төзімді композитті полимерлі тұрақтандырғыштарын алу технологиясын жасау» жобасының шеңберінде орындалған.
Артыкова Жадыраға шығармашылық және ғылыми жетістіктер тілейміз!
|
|
|
«Жас ғалым» бойынша 8 жоба ұтып алынды
Ғылыми жобалар және бағдарламалар департаменті қуанышты жаңалығымен бөлісіп отыр.Жыл сайын біздің жас ғалымдарымыздың ғылыми әлеуеті артып келеді. «Жас ғалым» конкурсының нәтижелері бойынша ұтып алынған гранттар бұған дәлел.
Конкурс ғылымды дамытудың 7 басым бағыты бойынша жарияланған болатын. Біздің жас ғалымдар «Энергия, озық материалдар және көлік», «Агроөнеркәсіптік кешенді тұрақты дамыту», «Өмір және денсаулық туралы ғылым» және «Экология, қоршаған орта және табиғатты ұтымды пайдалану» басымдықтары бойынша гранттар жеңіп алды.
Жас ғалымдарымызтыңайтқыштар алу үшін жасыл микробалдырларды пайдалана отырып, құрамында фосфоры бар шөгінді суларды кәдеге жарату тәсілін;шарап жасау үшін отандық шикізат негізінде биологиялық белсенді агенттерді микрокапсульдеу жүйесін; өнеркәсіптік газ шығарындыларын зиянды қоспалардан тазарту үшін фосфор өндірісінің қалдықтарынан адсорбент алу технологиясын; химотрофты микроорганизмдерді пайдалана отырып, сарқынды суларды биологиялық тазарту технологиясын; фосфор өндірісінің қождары негізінде қож-сілтілі бетондар ала отырып, қайталама шикізат ретінде кәдеге жаратудың инновациялық технологиясын әзірлейтін болады, мұнай өңдеу өндірістерінің өнеркәсіптік қондырғыларындағы қауіпсіз еңбек жағдайларын, еліміздің оңтүстігінде ауыл шаруашылығы дақылдарын өсіру кезіндегі топырақ-өсімдік жүйесіндегі ауыр металдарды зерттеу жұмыстарын жүргізеді, сондай-ақ Қазақстандағы жеке қосалқы шаруашылықтардың кооперациясы негізінде тиімді инновациялық сүт өңдеу кооперативтерін қалыптастыру және имплементациялау процесін зерттейтін болады.
Нәтижесінде 2024-2026 жылдары қаржы көлемі 230 млн. теңгеден асатын 8 жоба іске асырылатын болады.
Әрбір «Жас ғалым» грант иегері жөнінде жеке посттар жарияланатын болады. Күтіңіздер!
Жас ғалым фосфор өндірісінің қождарын кәдеге жаратудың инновациялық технологиясын әзірлейтін болады
Әріптестер!
PhD Аубакирова Таслима Серікқызы «Жас ғалым» грантының иегері атанды. Жобаның тақырыбы «Фосфор өндірісінің шлактары негізінде қож-сілтілі бетондарды ала отырып, қайталама шикізат ретінде кәдеге жаратудың инновациялық технологиясы». Жобаның жаңалығы фосфор өндірісінің қождары негізінде қож-сілтілі бетондарды ала отырып, фосфор өндірісінің қождарыншикізат ретінде кәдеге жаратудың инновациялық технологиясы әзірлеуде болып отыр. Алынған нәтижелерді қолдану саласы: құрылыс өндірісі, құрылыс компаниялары, құрылыс материалдарын өндіретін шағын цехтар, ғылыми-зерттеу институттары.
Таслима Серікқызын құттықтаймыз! Жаңа ашылымдар тілейміз!
«Жас ғалым» грант иегері PhD Тлеукеева Әсел Ержанқызы
М. Әуезова атындағы ОҚУ жас ғалымдары «Жас ғалым» конкурсының қорытындысы бойынша қаржы көлемі 230 млн.теңгеден асатын 8 жоба жеңіп алды. «Экология, қоршаған орта және табиғатты ұтымды пайдалану» басымдығы бойынша 5 жас ғалым грант иегері атанды. Олардың бірі - PhD Тлеукеева Әсел Ержанқызы.
Әсел Ержанқызы тыңайтқыштар алу үшін жасыл микробалдырларды қолдана отырып, құрамында фосфоры бар шөгінді суларды кәдеге жаратумен айналысатын болады. Техногендік қалдықтарды кәдеге жарату көптеген қалалардың, соның ішінде Шымкент қаласының да алдында тұрған күрделі экологиялық проблема болып табылады. Құрамында фосфоры бар қалдықтар биогендік элементтерге бай және бұл элементтерді өсімдіктердің өсуіне және топырақтың құнарлылығын арттыруға пайдалануға болады. Бұл мәселелерді шешу үшін құрамында фосфоры бар қалдықтарды кәдеге жарату арқылы көкөніс дақылдарына оңай сіңетін органикалық тыңайтқыштар жасай алатын жасыл микробалдырлардың штамдары қолданатын болады. Жобаны іске асыру барысында Қазақстанның оңтүстігіндегі өзендер зерттеліп, құрамында фосфоры бар қалдықтарды кәдеге жарату үшін перспективалы жасыл микробалдырлардың оңтайлы штамдары бөлініп алынады. Құрамында фосфоры бар қалдықтар негізінде альготыңайтқыштардың прототиптері алынады.
Әсел Ержанқызын құттықтаймыз! Ғылымның жаңа шыңдарын бағындыруына тілектеспіз!
|
|
|
|
«Жас ғалым» грантының иегері тиімді инновациялық кооперативтерді имплементациялау процесін зерттейтін болады
Достар!
«Жас ғалым» байқауының қорытындысы бойынша PhD Есболова Айнұр Ерғазықызы грант иегері атанды.
AP22687247 «Қазақстандағы жеке қосалқы шаруашылықтар кооперациясы негізінде тиімді инновациялық кооперативтерді қалыптастыру жәнеи мплементациялау процесін зерттеу» жобасы 2024-2026 жылдары «Агроөнеркәсіптік кешенді тұрақты дамыту» басымдығы бойынша орындалатын болады.
Жобаның мақсаты Қазақстанда жеке қосалқы шаруашылықтардың ынтымақтастығына негізделген инновациялық кооперативтерді тиімді қалыптастыру және іске асыру үшін стратегиялық зерттеу жүргізу болып табылады.
Жобаның ғылыми жаңалығыұйымдастыру, қаржыландыру және маркетинг аспектілерін қоса алғанда инновациялық кооперативтерді тиімді басқару моделін әзірлеу; кооперативтерге бірігуге ықпал ететін негізгі факторларды айқындау; кооперативтерді ұзақ мерзімді перспективаға имплементациялау параметрлерінің болжамын есептеу және т.б.
Алынған нәтижелердің нысаналы тұтынушылары - Шымкент қаласы және Түркістан облысы ауыл шаруашылығы басқармасы, кәсіпкерлік және өнеркәсіп басқармасы; өңірдің жеке қосалқы шаруашылықтары, шаруа және фермер қожалықтары; ҒЗИ, ЖОО.
«Жас ғалым» грантының иегері Есболова Айнұр Ерғазықызын құттықтаймыз! Жас ғалымға жаңа ғылыми жаңалықтар мен жетістіктер тілейміз!
«Жасғалым» грант иегері фосфор өндірісінің қалдықтарынан адсорбент алатын болады
Әріптестер!
Келесі «Жасғалым» грант иегері Қалдыбаев Алмаз Бақытұлы. Оның жобасының идеясы-газдарды күкірт диоксидінен тазарту үшін фосфор өндірісінің қалдықтарынан адсорбент алу технологиясын жасау.Ұсынылған технология қоршаған ортаға техногендік әсерді азайтуға мүмкіндік береді және қалдық газдарды тазартуда қолданылады. Жобаның мақсаты - адсорбент ретінде фосфор өндірісінің қалдықтарын,сондай-ақ термиялық активтендіру процесін пайдалана отырып, адсорбент алудың жаңа технологиясын әзірлеу және енгізу, сонымен қатар қалдық газдарды күкірт диоксидінен тазарту мақсатында жоғары адсорбенттік өндірістік қондырғы құру. Жоба «Экология, қоршаған орта және табиғатты ұтымды пайдалану» басым бағыты бойынша 2024-2026 жылдары орындалатын болады.
Алмаз Бақытұлын құттықтаймыз! Өз мақсатына жетуіне және жоба аясында докторлық диссертациясын сәтті қорғауына тілектеспіз!
«Жасғалым» грант иегеріағын суларды хемотрофты микроағзаларды қолдана отырып биологиялық тазартумен айналысады
Жас ғалымдардың ғылыми зерттеулерін гранттық қаржыландыруға арналған «Жас ғалым» конкурсының қорытындысы бойынша АР22685211 «Органика құрамды ағын суларды хемотрофты микроағзаларды пайдалану арқылы биологиялық тазарту технологиясы» жобасымен докторант Сыздыкова Маржан Нұрланқызы грант ұтып алды.
Жоба «Экология, қоршаған орта және табиғатты ұтымды пайдалану» басым бағыты бойынша 2024-2026 жылдары орындалатын болады. Жобаның мақсаты - хемотрофты бактериялардың тіршілік әрекетін пайдалана отырып, өндіріс орындарынан шыққан органика құрамды ағынды суларды ластауыштардан биокоагуляциялық тазарту технологиясын әзірлеу. Бұл технологияны әзірлеу қоршаған ортаның екінші реттік ластануына ықпал ететін қымбат химиялық реагенттер – химиялық коагулянттардан бас тартуға мүмкіндік береді және ағынды суларды тазартудың экологиялық таза әдістерін қолдануға ықпал ететін болады.
Маржан Нұрланқызына осы грант нәтижесінде докторлық диссертациясын жемісті қорғап алуына тілектеспіз! Сәттілік тілейміз!
|
|
|
|
«Жас ғалым»грантының иегері шарап жасау үшін биологиялық белсенді агенттерді микрокапсуляциялаумен айналысады
Достар!
«Өмір және денсаулық туралы ғылым» басымдығы бойынша «Жас ғалым» конкурсының қорытындысы негізінде Асилова Малика Мәлікқызы «Отандық шикізат негізінде шарап жасау үшін биологиялық белсенді агенттерді микрокапсуляциялау жүйелерін әзірлеу» жобасымен грант жеңіп алды.Жас ғалым шарап жасау үшін микрокапсулалау жүйелерін әзірлейтін болады, сондай-ақ ішкі нарықтың әлеуетін дамыту және жақсарту мақсатында отандық шикізат негізінде ашытқының әлемдік капсулаланған штаммдарының жаңа технологиясын Қазақстан Республикасының көптеген кәсіпорындарына енгізумен айналысатын болады. Жобада ұсынылған микрокапсуланы құрайтын компоненттердің коллоидты-химиялық қасиеттерін зерттеу негізінде биологиялық белсенді агенттерді жеткізу жүйелерін әзірлеудің жаңа әдістері микрокапсулалаудың жаңа технологиясын әзірлеуге, сондай-ақ олардың тұрақтылығы мен әсерін ұзартуға мүмкіндік береді.
Асилова Маликаны құттықтаймыз, жаңа ғылыми ашылымдар тілейміз!
|
|
|
|
Жас ғалым мұнай өңдеу өндірістерінің өнеркәсіптік қондырғыларында жұмыс істеу үшін қауіпсіз еңбек жағдайларын жасайтын болады
Әріптестер!
Докторант Уәли Алмас Болатұлы «Энергия, озық материалдар және көлік» басымдығы бойынша «Жас ғалым» грант иегері атанды. Оның жобасының тақырыбы «Мұнай өңдеу өндірістерінің өнеркәсіптік қондырғыларында қауіпсіз еңбек жағдайларын жасау жөніндегі іс-шараларды әзірлеу». Жобаның негізгі мақсаты-заманауи ақпараттық технологияларды пайдалана отырып, төтенше жағдайларда персоналдың қызметін жетілдіру. Алынған нәтижелер Шымкент мұнай өңдеу зауытына бағдарламалық қамтамасыз ету түрінде ендірілетін болады.
Бұл грант Уәли Алмас Болатұлына докторлық диссертациясын сәтті қорғауына жол ашады.Оны осы маңызды кезеңге жетуімен құттықтаймыз!
|
|
|
|
|
|
«Топырақ-өсімдік» жүйесіндегі ауырметалдардың миграциясы мен өзгеруін жас ғалым зерттейтін болады
Достар!
Бүгін келесі грант иегерімен таныстыруды жөн көрдік. Ол - «Жас ғалым» конкурсының жеңімпазыдокторант Курганбеков Жангелди Нурумбетович. Зерттеу жұмысы еліміздің оңтүстігінде ауыл шаруашылық дақылдарын өсіру кезіндегі топырақ-өсімдік жүйесіндегі ауыр металдарды зерттеумен байланысты.
Жобаның мақсаты -көкөніс дақылдарын өсіру кезінде «топырақ-өсімдік» жүйесіндегі ауыр металдардың миграциясы мен өзгеруін зерттеу. Бұл зерттеу топырақ сапасы мен жердің нашарлауы мәселелерін қарастырады.Оңтүстік өңірдің шаруашылық aлқaптaрындаөсірілген өнімнің сапасы туралы маңызды зерттеу жүргізе отырып, топырақ құрамындағыауырметалдардың сандық және сапалық көрсеткіштеріне талдау жасайды. Зерттеу барысында топырақтың құрамы, ауыр металл элементтерінің жинақталуы, ауыр металдардыңкөшуі ғылыми тұрғыда негізделеді.
Жоба «Экология, қоршаған орта және табиғатты ұтымды пайдалану» басым бағыты бойынша 2024-2026 жылдары орындалатын болады.
Жангелди Нурумбетовичке жаңа жетістіктер тілейміз!
|
|
|
|
Жоба жетекшісі: Хусанов Ж.Е.
Келісімшарт №24/ИПС
Ғылымның гауһаржұлдызы, корифейі!
|
|
|
|
Ғылымның гауһар жұлдызы-Шевко Виктор Михайлович! Шевко В.М. «Химия өнеркәсібі, түсті және қара металлургияның табиғи және техногендік шикізатын кешенді қайта өңдеу» ғылыми мектебіне жетекшілік жасайды. Ғалым ғылыми мектеп шеңберінде 6 ғылым докторын, 17 ғылым кандидатын, 10 ғылым магистрін дайындады. Оның авторлық бірлестікте жазған 1000-нан астам ғылыми еңбектері бар, оның ішінде 23 монографиясы, 102 өнертабысы жарық көрді.
Ол «Кремний оксидінің көміртегімен және темірмен әрекеттескендегі темір силицидтерінің түзілуін жеделдету құбылысы» тақырыбында жасалған ғылыми ашылымның жетекші авторларының бірі болып табылады. Ғылыми жаңалық қара металлургияға, атап айтқанда құрамында Fe-Si-Ca-Al бар шикізаттан ферроқорытпаларды алу тәсіліне бағытталған.
В.М. Шевконың жетекшілігімен әлемдік тәжірибеде алғаш рет қоспалы мыс және ферросилицийалуарқылы мыс оксидті кендерін кешенді өңдеу технологиясы; кальций карбидін, ферроқорытпа және мырыш айдамаларын алу арқылы қиын байытылатын мырыш кендерін кешенді өңдеу технологиясы; кокстелмейтін көмір мен көмір қалдықтарын пайдалану арқылы ферроқорытпаларды алу технологиясы жасалды.
Ғалымның гранттық және нысаналы-бағдарламалық, бастамашыл жобаларды орындауда көп жылдық тәжірибесі бар. В.М. Шевконың жетекшілігімен Жәйрем ТКК цехтарын, Магнитогорск металлургия комбинатын қайта құру бойынша ғылыми жұмыстар жүргізілді. Леңгір қаласында жылына 20000 тонна түрлі түсті металл рудасын қайта өңдеу бойынша тәжірибелік қондырғы орнатылды, Тараз қаласында кальций карбидін өндіру мақсатында шағын цех салынды. Ащысай кентіндегі металлургия зауытына мырыш кендерін өңдеу кезінде лигнинді пайдалану технологиясы енгізілді. Сондай-ақ жоғары кларкты элементтері бар дәстүрлі емес табиғи шикізат пен техногендік түзілімдерден ферроқорытпа мен кальций карбидін алудың бірлескен технологиясын әзірледі. Қазіргі уақытта AP14869066 «Фосфориттерді электротермиялық өңдеудің ресурсты үнемдейтін қалдықсыз технологиясын әзірлеу» гранттық жобасының жетекшісі болып табылады.
В.М. Шевко көптеген жылдар бойы Ұлттық минералды шикізатты кешенді өңдеу орталығымен бірлесе жұмыс істейді. Өткен жылы «Бала-Сауысқандық» кен орнының ванадий кварциттерін гидрометаллургиялық өңдеу брикеттерінен ферросилиций балқыту бойынша тәжірибелік-эксперименттік жұмыстар орындалды.
Биыл да бұл дәстүр жалғасуда. «Түсті металл шикізатын кешенді қайта өңдеудің түбегейлі жаңа технологияларын әзірлеу» бағдарламасы шеңберінде «Шалқия және Жәйрем кен орындарының байытылуы қиын түсті металл кендерін қайта өңдеудің кешенді технологиясын әзірлеу» тақырыбы бойынша жоба орындалмақшы.Жобаның міндеттері мырыш пен қорғасыннанбарынша тауарлық кремний өнімінала отырып, байытылуы қиын Zn-Pb сульфидтік және тотыққан кендерді кешенді өңдеу технологиясын оңтайландыру болып табылады.
В.М. Шевконы және оның командасын құттықтаймыз, жаңа ашылымдар тілейміз!
Келісімшарт №01/ХТ
Ғылыми жобалар және
бағдарламалар департаменті
Ғылыми жобалар және
бағдарламалар департаменті
Ғылым жұлдыздарының шеруі жалғасады!
|
|
Адам ағзасы өзін жақсы сезіну үшін күнделікті тағамда жетіспейтін пайдалы минералдардың, ақуыздар мен дәрумендердің толықжиынтығын алуы керек.
Дүние жүзінде халық санының өсуі ет өнімдеріне деген қажеттілікті арттырып отыр, алайда ет өнімдерінің бағасының өсуіне байланысты етті сатып алуға әркімнің мүмкіндігі бола бермейді. Халықтың ет өнімдеріне деген қажеттілігін қамтамасыз ету үшін ең танымал азық-түлік өнімдерінің бірі болып табылатын шұжық өндірісінде өсімдік шикізатын пайдалану басым бағыттардың бірі болып отыр. Қазіргі жағдайда жартылай ысталған шұжық үшін өсімдік шикізатын оңтайлы таңдау биологиялық және тағамдық ерекшеліктердің сәйкестігімен ғана емес, сонымен қатар оны толық ақуызбен және өндірілетін өнімдердің бәсекеге қабілеттілігімен анықталады.
Ғалымдар тобы алғаш рет ауылшаруашылық жануарларының қанын құрғақ, сұйық және мұздатылған түрінде аминқышқылдармен байыту және ет өніміне сыртқы түрі, шырындылығы және дәмі сияқты тұтынушылық қасиеттер беру мақсатында ақуыздардың құрамын кешенді түрде зерттейді.
Өсімдік негізіндегі ет алмастырғыштан жартылай ысталған шұжық дайындау технологиясы AP19679729 «Функционалды мақсатта өсімдік негізіндегі ет алмастырғыштан жартылай ысталған шұжық технологиясын жасау» жобасы шеңберінде әзірленетін болады. жоба жетекшісі PhD Желеуова Жазира Сүлейқызы.
Бұл жобада салауатты тамақтануға арналған қан қосылған жартылай ысталған шұжық технологиясын әзірлеу үшін өсімдік шикізатынан жасалған ет алмастырғыш қолданылады.
Жобаның ғылыми жетекшісі Желеуов Жазира Сүлейқызын және ғылыми жобаға үлес қосқан ғалымдарды құттықтаймыз!
Жас ғалымда қоныстой
Әріптестер,
AUEZOV UNIVERSITY Ғылыми жобалар және бағдарламалар департаменті қуанышты жаңалықпен бөлісуді жалғастырады.
Бүгінгі қоныстой иесі - жас ғалым Бердембетова Айнұр Түймебайқызы.
Айнұр Түймебайқызы Ғылым және жоғары білім министрлігінің «Отбасы банкімен» бірлесіп 2023 жылы іске қосқан жас ғалымдарға арналған жеңілдетілген тұрғын үй бағдарламасына қатысып, Шымкент қаласының орталығынан 3 бөлмелі пәтерге ие болды.
Айнұр Түймебайқызы«Функционалды мақсатта өсімдік негізіндегі ет алмастырғыштан жартылай ысталған шұжық технологиясын жасау» жобасыныңшеңберіндежануарлардың қанын өсімдіктен жасалған жартылай ысталған шұжық өндірісінде қолдануарқылы етті өсімдікпен алмастыру технологиясын әзірлеумен айналысуда.
Әлем бойынша ет өнімдеріне сұраныстың жоғары екені белгілі, сондықтан қазіргі таңда ет өндірушілер халықтың сұранысын қанағаттандыру үшін еңбек етуде. Осы мәселені шешудің бір жолы өсімдіктен жасалған шұжық өндірісін дамыту болып отыр. Осы мақсатта аталмыш жобасының маңызы жоғары болмақ.
Айнұр Түймебайқызын қоныстойымен құттықтаймыз және ғылым жолында табыс тілейміз!
|
|
|
|
|
|
|
|
Ғылыми жобалар және
бағдарламалар департаменті
Ғылымның бірегей жұлдызы!
Ғылыми жобалар және
бағдарламалар департаменті
Жұмыс бағыты: құрылыс арматуралық болаттарының механикалық қасиеттері
Қолдану саласы: Құрылыс және құрылыс материалдары
Жобаның мақсаты: азаматтық құрылысқа арналған құрылыс арматуралық болаттарының механикалық сипаттамаларын зерттеу
Ғылыми-техникалық деңгей (жаңалық): жүктемедегі Болат жұмысын зерттеу және құрылыс арматуралық болаттарының үлгілеріне механикалық сынақтар жүргізу және олардың созылу диаграммасын зерттеу негізінде негізгі механикалық сипаттамалар анықталады: аққыштық шегі ( Болат жұмысының серпімді кезеңі); Болаттың беріктігін сипаттайтын уақытша кедергі (беріктік шегі) және болаттың пластикалық қасиеттерін сипаттайтын салыстырмалы ұзарту. Механикалық сынақтардың нәтижелері бойынша болаттардың негізгі механикалық сипаттамаларын нормативтік мәндермен салыстыру жүргізіледі және ұсыныстар әзірленеді.
Ғылымның шұғылалы жұлдызы!
|
|
Қазіргі таңда шексіз ақпарат ағынында дұрыс бағыт алу өте маңызды. Медиа кеңістік әртүрлі ақпаратқа толы, олар көбінесе жалған, бұрмаланған, манипулятивті болғандықтан, қоғамдық санаға, пікірге, мінез-құлыққа әсер етеді және қоғам мен мемлекетте тұрақсыздық тудыру тұрғысынан аса қауіпті. Заманауи адамға ақпаратты сүзгіден өткізу және манипуляциялық әсер ету құралдарынан қорғану үшін медиа дағдыларды меңгеруі қажет.
Сондықтан бұқаралық ақпарат құралдарының дискурсын зерделеу, цифрлық технологияларды пайдалана отырып, манипуляциялық мәтіндік ақпаратты тану мәселелерімен филология ғылымдарының кандидаты, доцент Шакенова Майгүл Төлегенқызы айналысатын болады.
Майгүл Төлегенқызы 2023-2025 жылдарға арналған ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық жобалар бойынша гранттық қаржыландыруға арналған конкурстың нәтижесі бойынша AP19679821 «Қазақстанның ақпараттық кеңістігі жағдайында медиаманипуляцияны тану және медиа сауаттылықты дамыту әдістемесін әзірлеу» тақырыбы бойынша грант жеңіп алды.
Жобаның негізгі идеясы манипуляциялық сипаттағы жалған ақпарат беретін медиатекстерді тану бойынша қазақстандық халықтың медиа сауаттылығын дамыту үшін әдістемелік жүйені құру болып табылады,
Жобаның жаңалығы цифрлық технологияларды пайдалана отырып, қазақстандық манипуляциялық медиа контентті тану әдістемесін әлемдік және ұлттық тәжірибелерге сүйене отырып, медиа сауаттылық онлайн-курстарын жүргізуде алынған нәтижелер негізінде әдістемелік жүйе әзірлеуден тұрады.
Жобаның мақсаты-манипуляциялық дискурсты тану әдістемесін теориялық негіздеу және практикада жүзеге асыру.
Осы ғылыми жобаны орындау барысында әзірленген әдістеме Шымкент қаласының мектептері мен ЖОО-ның педагогтарының және білім алушыларының медиа сауаттылығын арттыру үшін жағдай жасауға көмектеседі. Бұл зерттеу сонымен қатар қазақстандықтарды медиа сауаттылыққа жаппай оқытуға және олардың орта және ұзақ мерзімді перспективада медиаманипуляцияға иммунитетін дамытуға негіз болады.
Жобаны М. Әуезов атындағы ОҚУ-нің ғалымдары Л.Гумилев атындағы ЕҰУ, А. Байтұрсынов атындағы «Талдау» Ұлттық білім беруді зерттеу және бағалау орталығы және Дрезден техникалық университеті ғалымдарымен бірлесе орындайды.
Ғалымдар тобын құттықтаймыз, жаңа биіктерді бағындыруға тілектеспіз!
Ғылыми жобалар және
бағдарламалар департаменті
|
|
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ҒЫЛЫМ ЖӘНЕ ЖОҒАРЫ БІЛІМ МИНИСТРЛІГІ
М.ӘУЕЗОВ АТЫНДАҒЫ ОҢТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН УНИВЕРСИТЕТІ
БАСПАСӨЗ ХАБАРЛАМАСЫ
AР19679821 «Қазақстанның ақпараттық кеңістігінде медиа манипуляцияны тану және медиасауаттылықты ілгерілету әдістемесін әзірлеу» жобасы аясында М.Әуезоватындағы Оңтүстік Қазақстан университетінде халықаралық ғылыми семинар өтуде
«МЕДИАСАУАТТЫЛЫҚ БАҚ-МЕН МАНИПУЛЯЦИЯҒА ҚАРСЫ ӘРЕКЕТ EТУШІ ҚҰРАЛ РЕТІНДЕ»
Өткізу әдісі: дөңгелек үстел офлайн және зум платформасында онлайн (https://us06web.zoom.us/j/3343340017?pwd=REplQUZ6NWJLZ0hkcU5obEdUQ2ZTZz09)
Өтетін орны: Қазақстан Республикасы, Шымкент қ., Тәуке Хан даңғылы, 5, бас ғимарат, 342 бөлме.
Күні мен уақыты: 03 қараша 2023 жыл, сағат 10.00 (Астана уақыты)
Мақсаты: мүдделі тараптармен Қазақстанда және одан тыс жерлерде медиаманипуляцияны зерттеу және медиасауаттылықты ілгерілетудің өзекті мәселелерін талқылау.
Қатысушылар: ғалымдар, ПОҚ, Шымкент қаласы мектептері әкімшілігі мен мұғалімдері, студенттер, Алматы қаласындағы ЮНЕСКО кластерлік бюросы, Ы. Алтынсарин атындағы Ұлттық білім академиясының, А.Байтұрсынов атындағы «Талдау» білім беру саласындағы ғылыми-зерттеу және бағалау ұлттық орталығы» АҚ, еліміздің, шетелдердің (Қытай, Германия) және жақын шетелдердің (Ресей, Өзбекстан) университеттері өкілдері.
Семинардың жұмыс тілдері: қазақ, орыс, ағылшын.
Қатысуға ниет білдірушілерді шақырамыз!
«Жас ғалым»грантының иегері тиімді инновациялық кооперативтерді имплементациялау процесін зерттейтін болады
Достар!
«Жас ғалым» байқауының қорытындысы бойынша PhD Есболова Айнұр Ерғазықызы грант иегері атанды.
AP22687247 «Қазақстандағы жеке қосалқы шаруашылықтар кооперациясы негізінде тиімді инновациялық кооперативтерді қалыптастыру және имплементациялау процесін зерттеу» жобасы 2024-2026 жылдары«Агроөнеркәсіптік кешенді тұрақты дамыту» басымдығы бойынша орындалатын болады.
Жобаның мақсаты Қазақстанда жеке қосалқы шаруашылықтардың ынтымақтастығына негізделген инновациялық кооперативтерді тиімді қалыптастыру және іске асыру үшін стратегиялық зерттеу жүргізу болып табылады.
Жобаның ғылыми жаңалығы ұйымдастыру, қаржыландыру және маркетинг аспектілерін қоса алғанда инновациялық кооперативтерді тиімді басқару моделін әзірлеу; кооперативтерге бірігуге ықпал ететін негізгі факторларды айқындау; кооперативтерді ұзақ мерзімді перспективаға имплементациялау параметрлерінің болжамын есептеу және т.б.
Алынған нәтижелердің нысаналы тұтынушылары - Шымкент қаласы және Түркістан облысы ауыл шаруашылығы басқармасы, кәсіпкерлік және өнеркәсіп басқармасы; өңірдің жеке қосалқы шаруашылықтары, шаруа және фермер қожалықтары; ҒЗИ, ЖОО.
«Жас ғалым» грантының иегері Есболова Айнұр Ерғазықызын құттықтаймыз! Жас ғалымға жаңа ғылыми жаңалықтар мен жетістіктер тілейміз!
Ғылым жұлдыздарының шеруі жалғасуда!
Жас ғалым, PhD Тотикова Гүлдана Арынқызы 2023-2025 жылдарға арналған ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық жобаларды гранттық қаржыландыруға арналған конкурстың нәтижесінде AP19678173 «2D және 3D модельдеу құралдарымен бастауыш сынып оқушыларының конструкторлық-техникалық STEAM-ойлауын қалыптастыру» тақырыбы бойынша грант жеңіп алды.
Жобаның мақсаты-бастауыш сынып оқушыларының конструкторлық-техникалық STEAM-ойлауын қалыптастыру үшін бастауыш мектепте 2D және 3D модельдеу құралдарын қолдану әдістемесінің тиімділігін теориялық тұрғыдан негіздеу және тәжірибеде дәлелдеу.
Осы жоба аясында қолданылатын 2D және 3D дидактикалық ойындар оқушыларда графикалық есептерді шешуіне ықпал ететін кеңістіктік бейнелерді қалыптастыра отырып, ойлаудың операциялық компоненттерін дамытады.Жобалау-шығармашылық қызметпен айналысу үшін, робототехниканың радиотехникалық жабдықтарының әртүрлі түрлерімен жұмыс істеу кезінде пәндермен және IT-бағдарламаларда жазықтық және көлемдік модельдеу дағдылары мен іскерліктерін дамыту үшін конструкторлық-техникалық STEAM-ойлаудың негізі жасалады.
Ұсынылған жобада STEAM-оқыту процесінде бастауыш сынып оқушыларында кеңістіктік көріністі дамыту, конструкторлық-техникалық ойлау негіздерін қалыптастыру бойынша ғылыми негізделген әдіснамалық және теориялық әзірлемелердің негізгі міндеттерінің бірі қарастырылады.
Ғылыми жобалар және
бағдарламалар департаменті
Ғылым жұлдыздарының шеруі жалғасады!
Грант иегері химия ғылымдарының кандидаты, доцент Ескибаева Чайзада Зулпухаровна
|
|
2023-2025 жылдарға арналған ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық жобалар бойынша гранттық қаржыландыруға арналған конкурстың нәтижесінде AP19676952 «Хризотил саласының техногендік қалдықтарынан магний және басқа да пайдалы компоненттерді бөліп алудың инновациялық және экономикалық тиімді схемаларын жасау» жобасы грант ұтып алды. Жоба жетекшісі химия ғылымдарының кандидаты, доцент Ескибаева Чайзада Зулпухаровна. Жоба «Геология, минералдық және көмірсутекті шикізатты өндіру және өңдеу, жаңа материалдар, технологиялар, қауіпсіз бұйымдар мен конструкциялар» басым бағыты бойынша 2023-2025 жылдары аралығында орындалады.
Жоба шеңберінде хризотил саласының техногендік қалдықтарынан магний қосылыстарын, кремнеземді және темір, никель және хром концентраттарының нарықтық құны бар өнімдер мен тауарлар түрінде бөліп алудың жаңа экономикалық тиімді технологияларының сызбалары жасалынады.
Ғылыми жаңалық техногендік қалдықтарды термоаналитикалық зерттеулердің деректері бойынша есептелген қышқылдардың стехиометриялық қажетті мөлшерін пайдалануға негізделген, сондай-ақ мақсатты өнімдерді тазартудың жаңа тиімді әдістері негізінде тұз нысандарындағы техногендік қалдықтардан магнийді іріктеп алудың жаңа шарттары болып табылады.
Жоба хризотилді өндіру мен байытудың техногендік қалдықтарын кәдеге жарату және хризотилді өндіруші кәсіпорындардың өндірісін әртараптандыру, Қазақстан индустриясының түрлі салаларын магнийдің өнеркәсіптік маңызды қосылыстарымен қамтамасыз ету, импортты алмастыру мәселелерін шешуге бағытталған.
Грант иегерін құттықтаймыз!
Ғылыми жобалар және
бағдарламалар департаменті
|
|
Аталмыш мәселелерді шешу мақсатында педагогика ғылымдарының докторы, профессор Жолдасбеков Абдиманап Абдразахович2023-2025 жылдарға арналған ғылым және (немесе) ғылыми-техникалық жобалар бойынша гранттық қаржыландыруға арналған конкурсқа қатысып, нәтижесінде АР19679401«Студенттердің креативтілігін коуч технологиясы арқылы дамытудың ғылыми-әдістемелік негізін жасау» жобасы бойынша грант ұтып алды.
Жоба шеңберінде коучинг технологиялары арқылы студенттердің креативтілігін дамытудың құрылымдық-функционалдық моделі негізделеді. ЖОО студенттерінің креативтілігін арттыруда коуч технологиялардың тиімділігін қамтамасыз етудің әдістері мен механизмдері негізделеді. Студенттердің креативтілігін коуч технологиялары арқылы арттырудың қазіргі кездегі жоғары деңгейін анықтайтын факторлар тұжырымдалады. Студенттердің креативтілігін ЖОО-дағы білім беру жүйесінде дамытуға бағытталған оқу-әдістемелік іс-шаралардың мазмұны ұсынылып, студенттерге арналған оқу-дидактикалық материалдар (оқулықтар, оқу-әдістемелік кешендер, мамандандырылған бағдарламалар, шағын курстар) жасалады. Әдістемелік кешендер құрастырылады. Студенттердің креативтілігін арттыруда коуч технологиялардың тиімділігін қамтамасыз етуге арналған оқытудың жаңа инновациялық технологияларының мазмұны ұсынылатын болады.
Зерттеудің практикалық мәні - жоғары оқу орны студенттерінің креативтілігін дамытуда коуч технологияларын қолдануға тұрғысындағы алынған мәліметтерді жоғары оқу орындарында, ғылыми мекемелерде, әкімшілік құрылымдарда, сол сияқты жоғары оқу орны жүйесіндегі проблемаларды шешуге мүдделі тұлғалардың қолдана алатындығында.
Профессор Жолдасбеков Абдиманап Абдразаховичті және командасын құттықтаймыз!
Ғылыми жобалар және
бағдарламалар департаменті
Ғылым жұлдыздарының шеруі жалғасуда!
|
|
|
Бүгінгі таңда қол жетімді әрі арзан материалдарды қолдану арқылы жылумен жабдықтау жүйелеріне кететін энергия шығынын азайту міндеті тұр. Қазақстанда жылу жүйелерін коррозиядан қорғау мәселесі өзекті болып табылады.
Жылу жүйелерінде жылу тасымалдағыш ретінде пайдаланылатын табиғи сулар суда көмірқышқыл газының, молекулалық оттегінің, темір иондарының, күкіртті сутектің және сульфидтердің болуына байланысты коррозиятудырады. Жылу тасымалдайтын құбырлардың ішкі беті металл болсын, керамика немесе полимер болсын тот басу процесі химиялық немесе физика-химиялық әрекеттесуден туындайды.
Металл конструкцияларын коррозиядан қорғау әдістеріне коррозия ингибиторлары – металл бетінде қорғаныс қабатын құруға қабілетті заттар тобы кіреді. Коррозиялық ортадағы ингибиторлардың аз концентрациясы да тотығу процестерін айтарлықтай баяулатады және тежейді.
Құбырларды коррозиядан қорғау мәселесі «Энергетика және машина жасау басымдығы бойынша орындалатын AP19679027 «Энергияны үнемдеу мақсатында жылумен жабдықтау жүйелерін тазалаудың бәсекеге қабілетті технологиясын әзірлеу» жобасы шеңберінде шешілетін болады. Жоба жетекшісі т.ғ.к., доцент Кабылбекова Балжан Нурмановна.
Алынған нәтижелер ғылым мен технологияның дамуына үлкен серпін береді, айтарлықтай әлеуметтік және қабат түзу үшін ұсынылған ингибиторларды пайдалануға мүмкіндік береді.
Ғылыми жобалар және
бағдарламалар департаменті
|
|
Біздің ғалымдар бұл проблемаларды АР19677574 «Қазақстан Республикасын экологиялық реттеудің қаржылық құралы ретінде экологиялық салық салудың экономикалық тетіктерін әзірлеу» жобасы шеңберінде шешілетін болады. Жоба «Әлеуметтік және гуманитарлық ғылымдар саласындағы зерттеулер» басымдығы бойынша орындалатын болады. Жоба жетекшісі э. ғ.к., қауымдастырылған профессор Исаева Гүлмира Күздеуәліқызы.
Qazaqstan Ұлттық арнасы ұйымдастырған «Технократтар талқысы» интеллектуалды бағдарламасының «Су тарту технологиялары» тақырыбындағы ток-шоуына М.Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан университетінің «Инновациялық су тазарту жүйелері» ғылыми-зерттеу зертханасының меңгерушісі Азимов Абдугани Мұталұлықатысты. «Жер асты суларын тазарту технологиясын әзірлеп енгізу және тұрғындар мен ауыл шаруашылық кәсіпорындарының жануарларын ауыз сумен қамтамасыз ету» және «Қазақстанның оңтүстік өңірін сумен жабдықтаудың жерасты көздеріне экологиялық мониторинг жасау және суды дайындаудың оңтайлы технологиясын ұсыну» ғылыми жобаларының негізінде су ресурстарын тиімді пайдалану мен су тапшылығын төмендетудің жаңа технологияларын ұсыну бойынша университет ғалымдарының жетістіктерімен бөлісті. Осы жобаларды орындау барысында алынған нәтижелер су ресурстарын үнемді пайдалану мақсатында жаңа технологияларды ендіруге, су ресурстарын тұтыну мәдениетін дамытуға мүмкіндік береді.
|
|
|
|
|
|
|
|
Ғылым жұлдыздарының шеруі жалғасады!
|
|
2023-2025 жылдарға арналған ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық жобалар бойынша гранттық қаржыландыру конкурсының келесі грант иегері – химия ғылымдарының кандидаты, қауымдастырылған профессор (доцент) Түкібаева Айнұр Сұлтанханқызы. Айнұр Сұлтанханқызы бұрын гранттық жоба жетекшісі болған, бұл жолы АР19679002 «Фосфор өндірісінің құрамында фосфині бар қалдықтарын және аралық өнімдерін экологиялық таза өнімге кешенді қайта өңдеу» жобасы оның жетекшілігімен «Геология, минералды және көмірсутекті шикізатын өндіру және қайта өңдеу, жаңа материалдар, технологиялар, қауіпсіз өнімдер мен конструкциялар» басымдығы бойынша жүзеге асырылатын болады.
Жобаның мақсаты экологиялық қауіпсіз мақсатты өнімдерді өндіру арқылы фосфор өндірісінің қалдықтары мен аралықөнімдерін жоғары залалсыздандыру деңгейін қамтамасыз ететін ұтымды және үнемді техникалық шешімді әзірлеу болып табылады.
Әзірлеменің перспективасы экологиялық таза фосфор қышқылын және оның тұзын халық шаруашылығының әртүрлі салаларында кеңінен қолдану арқылы анықталады. Жобаны сәтті іске асыру нәтижесінде фосфор өндірісінің құрамында фосфорині бар газдарды өңдеудің және термиялық фосфор қышқылын фосфордың төменгі қышқылдарынан электрохимиялық жолмен тазартудың әзірленген технологиясын пайдалану бойынша ұсыныстар жасалады.
Алынған ғылыми нәтижелерді коммерцияландыру мүмкіндігі жоғары. Бұл әзірлеменің ерекшелігіалынған өнімдердің тазалығында болып отыр. ҚР өндіріс қалдықтарын кәдеге жарату жөніндегі бағдарламаларды дамыту саясаты шеңберінде ғылыми нәтижелерді енгізуге қолайлы орта жасайды. Жоба Познань технологиялық университетінің (Poznan University of Technology) ғалымдарымен бірлесіп жүзеге асырылады.
Ғалымдар құрамын құттықтаймыз, шығармашылық табыс тілейміз!
Ғылыми жобалар және
бағдарламалар департаменті
жас ғалым Камбатыров Максат Батырұлы
|
|
|
|
|
|
|
бағдарламалар департаменті
«Жас ғалым» грант иегері техника ғылымдарының кандидаты,
доцент Кочеров Еркебұлан Нұрғалиұлы
Достар!
«Жас ғалым» грант иегерлерін құттықтауды жалғастырамыз! Бүгін «Геология, минералды және көмірсутек шикізатын өндіру және қайта өңдеу, жаңа материалдар, технология, қауіпсіз бұйымдар мен конструкциялар» басымдығы бойынша Ұлттық ғылыми кеңес шешімі жарияланды. Шешім бойынша техника ғылымдарының кандидаты, доцент Кочеров Еркебұлан Нұрғалиұлы грант ұтып алды. Жобаның атауы AP19175875 «Табиғи шикізат пен техногендік қалдықтар негізінде көп мақсатты жылу оқшаулағыш бұйымдарды алу». Бұл жоба да 2023-2025 жылдары жүзеге асырылатын болады. Жас ғалым Е.Н. Кочеров сазды шикізат пен техногендік қалдықтар негізінде көп мақсатты жылу оқшаулайтын бұйымдарды алуды ғылыми негіздеп, кеуекті толтырғыштардың жылу оқшаулау қасиеттерін жақсартудың ғылыми негізделген әдісін жасайтын болады.
Бұл - жас ғалым Кочеров Еркебұлан Нұрғалиұлының алғашқы жобасы. Жас ғалымды шын жүректен құттықтаймыз және қадамыңыз оң болсын дейміз!
Ғылыми жобалар және
бағдарламалар департаменті
«Жас ғалым» грант иегері
PhD доктор Асылханқызы Айгерім
Сонымен, әрі қарай жалғастырамыз! PhD доктор Айгерім Асылханқызы AP19175404 «Жыланды және Шалқар кен орындарындағы калий кендерінен калий-магний тыңайтқыштарын өңдеу әдістерін зерттеу» жобасымен «Жас ғалым» грантының иегері атанды. Жас ғалым Қазақстанның Жыланды және Шалқар кен орындарындағы калий кендерінен калий-магний минералды тыңайтқыштар алу әдістерін әзірлейтін болады. Жобада ұсынылған күрделі калий-магний тыңайтқыштарын алудың жаңа әдістері өндірістің қалдықсыз технологиялық сызбасын әзірлеуге, өнімнің сапасын арттыруға, жаңа минералды тыңайтқыштарды алу үшін отандық калий кен орындарын пайдалана отырып шикізат ассортиментін кеңейтуге мүмкіндік береді. Бұл жоба да 2023-2025 жылдары «Геология, минералды және көмірсутек шикізатын өндіру және қайта өңдеу, жаңа материалдар, технологиялар, қауіпсіз бұйымдар мен конструкциялар» басым бағыты бойынша орындалатын болады.Айгерім Асылханқызы жақында ғана PhD доктор дәрежесін алған болатын. Бұл Айгерімнің алғашқы ғылыми жобасы. «Жас ғалым» грант иегері Айгерім Асылханқызына сәттілік тілейміз!
Ғылыми жобалар және
бағдарламалар департаменті
|
|
|
|
Жобаның мақсаты: Түркістан облысының түрлі аймақтарындағы тіл саясаты мен тілдік ахуалды зерделеу және осы саладағы жергілікті атқарушы органдардың қызметін оңтайландыру бойынша ұсыныстар әзірлеу.
Ғылыми жаңалығы: жоба шеңберінде 2022-2024 жылдар бойы жүргізуге ұсынылатын зерттеулердің ғылыми жаңалығы билік ұсынған қазақ жазуы үшін латын әліпбиін енгізу және қоғамдағы қазақ тілінің рөлін арттыру жөніндегі бастамалардың табыстылығының өңірдің әлеуметтік - демографиялық сипаттамаларына және халықтың көзқарастарына ғана емес, сондай-ақ жергілікті мемлекеттік, білім беру және қоғамдық ұйымдар. Тілдердің таралу қарқыны мен қолданылу аясының өзгеру динамикасын зерттеу маңызды фактор болып табылады.
Практикалық маңыздылығы: зерттеу нәтижесі жасына, білім деңгейіне, этникалық тегіне, қоныстану түріне байланысты халықтың әртүрлі топтарының жергілікті деңгейінде тіл саясатын қабылдаудың басым түрлерін анықтау болып табылады.
Күтілетін ғылыми және әлеуметтік-экономикалық әсер: облыстың әртүрлі аудандары мен Республиканың мегаполистерінде бір-бірінен ерекшеленетін әлеуметтік-демографиялық сипаттамалар жағдайында тіл саясатын іске асыруда жергілікті билік органдарының, білім беру институттары мен қоғамдық ұйымдардың негізгі тәсілдері мен стратегиялық жоспарларын айқындау.
|
|
|
Жобаның мақсаты: ақауларды жою және құбырлардың динамикалық беріктігін арттыру әдісін жасау, ұсынылған шешімді теориялық және эксперименттік негіздеу арқылы қол жеткізіледі. Ақауларды жоюдың әзірленген әдісінің тиімділігін бағалау және құбырлардың динамикалық беріктігін арттыру үшін ANSYS ақырлы элементтік талдау бағдарламалық жүйесінде есептік эксперимент жүргізіледі. Есептік эксперимент нәтижелерін верификациялау үшін статикалық және динамикалық әсер етуге композиттік жапсырмалары бар құбыржолдар моделіне сынақтар жүргізілетін болады, композиттік жапсырмалары бар құбыржолдардың сейсмикалық төзімділігін арттыру үшін ұсынылатын конструктивтік шешімінің тиімділігі зерттеулер кешеніне негізделетін болады және есептеудің инженерлік әдістемесі ұсынылады.
Ғылыми жаңалығы: жоба мұнай мен мұнай өнімдеріне арналған магистральдық құбырлардың ресурсын композиттік төсемдермен бандаждау арқылы арттыру мәселелерін қарастырады. Магистральдық құбырларды кешенді зерттеу нәтижелері олардың пайдалану және сейсмикалық әсерлердегі жұмысы туралы ғылымға белгілі деректерді едәуір толықтырады және байытады. Есептеу экспериментінің әдістері және жасалған математикалық модельдер сейсмикалық аудандарда пайдаланылатын құбырлардың ақауларын жою және динамикалық беріктігін арттыру үшін композиттік төсемдері бар құбырларды жобалау әдістемесін құруға негіз болады.
Практикалық маңыздылығы: мұнай мен мұнай өнімдеріне арналған магистральдық құбырдың жобаланған дизайны қабырға ақауы аймағында кернеулердің оңтайлы таралуын қамтамасыз етеді және құрылымдардың динамикалық сипаттамаларын жақсартады, бұл жалпы сейсмикалық әсерлер кезінде құбырлардың сенімділігі мен қауіпсіздігін арттырады. Динамикалық беріктікті арттырудың және ақауларды жоюдың ұсынылған әдісін ақаулардың пайда болу себептері мен геометриялық өлшемдеріне қарамастан үлкен диаметрлі құбырлар үшін қолдануға болады.
Инженерлік есептеу әдістемесі және композиттік материалдардан жасалған бандаждары бар магистральдық құбырларды оңтайлы жобалау бойынша ұсынылған практикалық ұсынымдар, ақау болған жерде беріктікті арттырудың әзірленген әдісін әр түрлі өнеркәсіп салаларының инженерлік-техникалық қызметкерлері, ғылыми-зерттеу және жобалау институттары жаңа сейсмикаға төзімді құбырларды жобалау және пайдаланылатын құбырларды күшейту кезінде пайдалана алады.
|
|
 |
Жобаның мақсаты: мақта соапстоктарын өңдеудің жанама өнімдері, полиолефиндер мен алифатты спирттердің негізінде парафинді мұнайды тасымалдау үшін депрессорлық мақсаттағы жаңа композициялық реагенттерді алу технологиясын әзірлеу.
Ғылыми жаңалығы: тасымалданатын мұнайдың қату температурасын төмендету үшін депрессорлық қоспа ретінде пайдаланылуы тиіс депрессорлық мақсаттағы жаңа композициялық реагенттерді алу. Қазіргі уақытта Оңтүстік Торғай ойпатының кен орындарында өндірілетін мұнайдың көпшілігінде 12 - 18% парафин бар. Келтірілген мұнайдың құрамында парафинді қосылыс мөлшерінің көп болуына байланысты, бұл мұнай салыстырмалы түрде жоғары қату температурасына ие, сондықтан оларды құбыр жолдары арқылы тасымалдау қиындау болады. Қазіргі таңда бұл мәселені шешу үшін құбыр жолдарында белгілі бір қашықтық араралықтарына мұнайды жылыту пункттері орнатылады. Қазіргі экологиялық және экономикалық себептерге байланысты мұнайды өңдеудің жылу әдістерін қолдану тиімсіз болып табылатындығын айта кету керек. Жоғарыда келтірілген себептерге сүйене отырып, осы жобада парафинді мұнайды құбыр арқылы тасымалдау мәселесін шешу үшін мақта соапстоктарын өңдеудің жанама өнімдері, полиолефиндер мен алифатты спирттердің негізінде депрессорлық мақсаттағы жаңа композициялық реагенттералынады.
Практикалық маңыздылығы: Композициялық депрессорлық қоспаны және парафинді мұнайға арналған композициялық депрессорлық реагент алу технологиясын әзірлеу күтілуде. Жобаны зерттеуден алынған нәтижелер аймақтың және елдің ғылыми-техникалық әлеуетіне әсер етеді. Бұл «М.Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан университеті» КЕАҚ ғалымдарының бәсекеге қабілеттілігін арттыруға мүмкіндік береді. Жобаның нәтижелері парафинді мұнайды жинау және тасымалдау кәсіпорындарының мұнай құбырларында қолданылатын болады. Осы жобаның алынған нәтижелері Қазақстанның мұнайгаз саласын және мұнайхимия өнеркәсібін дамытуға оң әсерін тигізеді. Парафинді мұнайларды тасымалдау үшін жоба шеңберінде алынған химиялық депрессорлық реагенттерді өндіру бойынша ұсынымдар әзірленетін болады. Бұл елдің мұнай құбырлары жүйесінде тасымалданатын парафинді мұнай үшін жаңа отандық депрессорлық реагенттердің аз тоннажды өндірісін іске қосуға мүмкіндік береді. Олардың негізінде депрессорлық қоспалар мен композициялық құрамдар өндірісін Шымкент қаласында және Түркістан облысында, яғни шикізаттар жеткілікті мөлшерде болатын кәсіпорындарға жақын жерде ұйымдастыру орынды болады. Депрессорлық қоспалар мен олардың негізіндегі композициялық реагенттер өндірісін іске қосу, біріншіден, парафинді мұнайды тасымалдаумен айналысатын отандық кәсіпорындардың импорттық өнімдерді әкелуге тәуелділігін төмендетуге мүмкіндік береді, Түркістан облысының аумағында және Шымкент қаласында жаңа жұмыс орындары құрылатын болады.
|
|
|
|
Жобаны іске асыру кезінде Түркістан облысында алғаш рет жергілікті қоғамдастық мүшелерінің қатысуымен ауыл шаруашылығы алқаптарын ұтымды пайдалану және жақсарту, ауыл шаруашылығы алқаптарының жемшөп-ботаникалық құрамын зерделеу, сондай-ақ тозу дәрежесін айқындау және оларды жақсарту мақсатында тиімді шараларды әзірлеу бойынша іргелі зерттеулер жүргізілетін болады. Жобаның ұлттық халықаралық ауқымдағы маңыздылығы ауыл маңындағы жайылымдарды ұтымды пайдалану бойынша әзірленген технологияны трансферттеу мүмкіндігімен айқындалады. Жобаның айрықша ерекшелігі-жобаны іске асыру үшін жергілікті халық тартылатын болады, бұл әлеуметтік сұранысты арттырады.
|
|
 |
|
Жоба жетекшісі: PhD, Исмаилов Б.А.
Өзбекстан Республикасы Ғылым Академиясының ғалымдарымен ынтымақтастық
Жас ғалым PhD доктор, «Жас ғалым» жобасының жетекшісі Исмаилов Бахытжан Абдухаликұлы Өзбекстан Республикасы Ғылым академиясының «Жалпы және бейорганикалық химия» институтында х.ғ. д., профессор Б.С.Закировтың жетекшілігімен ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізді. Жоба тақырыбы АР15473609 «Ауыл шаруашылығы дақылдарының өнімділігін арттыру үшін фосфорқұрамдас тыңайтқыштарды алу технологиясын жасау». Ауыл шаруашылығы дақылдарының өнімділігін арттыру үшін техногендік қалдықтар негізінде құрамында фосфор бар тыңайтқыштарды алу технологиясын әзірлеу мақсатында жас ғалым Б.А. Исмаилов ауыл шаруашылығы дақылдарының өнімділігін арттыру және фосфор өндірісінің қалдықтарын кәдеге жарату бойынша жұмыс жүргізді. Өзбекстан Республикасы Ғылым Академиясының ғалымдарымен бірлескен ғылыми-зерттеу жұмыстары біздің ғылым мен технология саласындағы ынтымақтастығымызды нығайта түсуде.
Ғылыми жобалар және
бағдарламалар департаменті
|
|
 |
|
Жоба жетекшісі: т.ғ.д, профессор, Шевко В. М.
Жоба мақсаты: Электр пешінде газ тәрізді фосфор, кальций карбиді және кремнийқұрамдас ферроқорытпаны бір мезгілде (бірлесіп) алу арқылы жоғары дәрежелі шикізатты кешенді пайдаланудың нәтижесінде фосфориттерді электротермиялық өңдеудің түбегейлі жаңа ресурсты үнемдейтін қалдықсыз технологиясын жасау.
Ғылыми жаңалығы: фосфорит, трикальций фосфаты, кремний, кальций оксидтерінің Темірдің қатысуымен көміртегімен, фосфор, ферроқорытпа және кальций карбиді алу арқылы бірлескен өзара әрекеттесуінің жаңа теориялық заңдылықтарын алу болып табылады.
Практикалық маңыздылығы: жобаны орындау кезінде алынған эксперименттік және қолданбалы нәтижелер фосфориттерді электротермиялық өңдеу технологиясына елеулі үлес қосуға мүмкіндік береді және Қазақстандық фосфориттерді де, шетелдік кен орындарының фосфориттерін де, сондай-ақ құрамында фосфоры бар табиғи және техногендік шикізатты (мысалы, фосфор кәсіпорындарының қож үйінділерін) қайта өңдеу үшін де пайдаланылуы мүмкін, осылайша шикізаттың көбеюіне ықпал етеді. фосфор өндірісінің қорлары, ферроқорытпалар мен кальций карбиді.Технология шикізатты кешенді пайдалану дәрежесін 2 есе арттыруға мүмкіндік береді. Ұсынылған технология үйінді қождың пайда болуын болдырмайды, осылайша өндірістің қоршаған ортаға әсері төмендейді және өнеркәсіптік аймақтардағы экологиялық жағдай жақсарады. Технологияны фосфор саласының стандартты жабдықтарымен жүзеге асыруға болады. Ұсынылатын өндірістің өтелу мерзімі 3-4 жылдан аспайды.
|
|
 |
|
|
|
|
|
Күтілетін нәтижелер:
-Web of Science дерекқорындағы импакт-фактор бойынша алғашқы үш квартильдегі немесе Scopus дерекқорында CiteScore бойынша кемінде 50 процентилі бар журналдарда кемінде 2 (екі) мақала;
Кешенді гумат құрамдас минералды тыңайтқыштар өндірісінде қолданылатын, фосфориттің, вермикулиттің, ішкі аршу жыныстарының физика-химиялық сипаттамалары, фосфоритті шикізаттың, қоңыр көмірдің, күкірт және калий карбонатының шоғырлану процессіндегі циклон шаңы туралы сипаттамалар келтіріледі.
Қоңыр көмірлердің кен орнындағы радиациялық сәулелену және әр қабаттағы изотопты құрылымдарды зерттеу нәтижелері алынады.
Гумат құрамдас тыңайтқыштар алу кезіндегі, термодинамикалық және кинетикалық есептеулері барысында, негізгі химиялық реакциялардың энтальпиясы, энтропиясыжәне Гиббсэнергиясы есептелді, сонымен қатар реакция теңдеуінің оң бағытқа жылжуы анықталады.
Гумат құрамдас күрделі минералды тыңайтқыш алудың жаңа технологиясы әзірленеді және минералды тыңайтқыш алу технологиясын жасау кезінде қолдануға мүмкін болатын гидpoдинaмикaлық poтopлы пульcaциялық aппapaттың конструктивтік және режимдік параметрлерін оңтайлы таңдау бойынша ұсыныстар жасалады.
Ұсынылып жатқан зерттемелер белгілі аналогтармен салыстырғанда гуматтың шығымын 20% жоғарлатуға мүмкіндік береді.
«Z-AGRO» жауапкершілігі шектеулі серіктестігі өндірістік базасында гумат құрамдас күрделі минералды тыңайтқышына тәжірибе жұмыстары жүргізіліп, қорытынды нәтижелерінен сынақ актісі жасалады.
«ҮЗДІК ЖАС ҒАЛЫМ - 2023»
|
|
|
|
|
|
|
«Жас ғалым» конкурсы нәтиже беруде!
|
|
|
М.Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан университетінің бір топ жас ғалымдары Үндістанның Коттаям қаласында орналасқан Махатма Ганди университетіне ғылыми іссапарға аттанды.
«Жас ғалым» грантының иегері, PhD Смайлов Бакыт Маткаримұлы «Ауыл шаруашылық дақылдардың өнімділігін және топырақтың құнарлығын арттыру үшін гуматқұрамдас тыңайтқыштарды алудың технологиясын әзірлеу» жобасы аясында құрамында гуматы бар тыңайтқыштарды алу, сол тыңайтқыштардың физикалық-химиялық қасиеттері мен минералды құрамын зерттейтін болады.
 |
 |
 |
И.Каримов атындағы ТМТУ ғалымдарымен ынтымақтастық
Жас ғалым А.М. Азимов И.Каримов атындағы Ташкент мемлекеттік техникалық университетімен тығыз байланыста жұмыс жасауда А.М. Азимов «Жас ғалым» грантының иегері, АР13268771 «Қазақстанның оңтүстік өңірін сумен жабдықтаудың жерасты көздерінің экологиялық мониторингі және су дайындаудың оңтайлы технологиясын ұсыну»жобасының жетекшісі болып табылады. Жас ғалым Қазақстанның оңтүстік өңірінің елді мекендерінде ауыз судың сапасын арттыру жөніндегі іс-шаралар кешенін ұсынады, суды ауыз суға дейін тазартудың перспективалық технологиясының әдістемелік ұсынымын дайындайды, өйткені ауыл тұрғындарын ауыз сумен қамтамасыз етуде елеулі проблема бар. И.Каримов атындағы Ташкент мемлекеттік техникалық университетінің ғалымдарымен жер асты суларының геоэкологиялық және геологиялық-гидрогеологиялық сипаттамалары, жер асты суларына санитарлық-гигиеналық талдау жүргізу әдістері, сумен жабдықтау көздерінің жай-күйін экологиялық бағалау мәселелері талқыланды. М. Әуезов атындағы ОҚУ мен И.Каримов атындағыТашкент мемлекеттік техникалық университеті арасында ғылым және ғылыми зерттеулер саласындағы ынтымақтастық туралы шартқа қол қойылды.
Жобаның мақсаты: хелат түзуші модификацияланған катион алмасу шайырлары процесінде жоғары ион алмасу сыйымдылығының катиондық топтарын модификациялау негізінде су өткізгіш ерітіндіден белгілі бір ион алмастырғыштарды алу технологиясын әзірлеу.
Қазіргі уақытта ион алмасу жоғары материалдардың пайдалану қасиеттеріне байланысты ғылым мен өндірістік тәжірибенің барлық салаларында кеңінен қолданылады. Олардың көмегімен ең өзекті әлеуметтік және экологиялық проблемалардың бірі — қоршаған ортаны қорғау шешіледі. Экологиялық мәселелерді шешу үшін өндірісте қолданылатын материалдардың көпшілігінде статикалық алмасу сыйымдылығы төмен, сондықтан хелат түзуші топтың құрамына енгізу арқылы жоғары ион алмасу сыйымдылығы бар жаңадан өзгертілген иониттерді алу қажеттілігі туындайды. Гидрометаллургияда, атом өнеркәсібінде зауыттардан ластанған суды тазарту үшін жаңа сорбенттердің маңызы зор. Осы себептерге байланысты жоба өзекті болып табылады.
Ғылыми жаңалығы: гассиполь шайыры мен ұлу қабығынан алынған хелат түзетін модификацияланған катион алмасу шайырлары ластанған суларды тазарту кезінде ион алмасу сыйымдылығының жоғарылауымен сипатталады.
Жобаның практикалық маңыздылығы өнеркәсіптік ағынды суларды тазарту процесінде ауыр металдарсыз Ағынды суларды қалпына келтіруге мүмкіндік беретін Қалдықтарды кәдеге жарату технологиясын әзірлеу болып табылады. Ион алмасуын қолдану Үздіксіз технологиялық процестерді жүзеге асыруға, ал кейбір жағдайларда оларды автоматтандыруға, иониттермен Катализдің көмегімен нәзік кинетикалық зерттеулер жүргізуге мүмкіндік берді. Атом энергетикасы үшін иониттерге деген қажеттілік артып келеді. Атом электр станциялары ыдырайтын отын үшін иониттерді, ядролық реакторлардың контурларын еріту, суды тазарту үшін пайдаланады. Зерттеу нәтижелеріне байланысты жұмыстың қолданбалы маңыздылығы, түсті және асыл металдардың гидрометаллургиясындағы иондар мен органикалық заттардың концентрациясы, зауыттардан ластанған суларды тазарту үшін жаңа сорбенттердің практикалық маңызы тиімді.
|
|
|
|
|
|
|
|
М.Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан университетінің бір топ жас ғалымдары Үндістанның Коттаям қаласында орналасқан Махатма Ганди университетіне ғылыми іссапарға аттанды.
«Жас ғалым» грантының иегері, докторант Қәдірбеков Әлімжан Әбдуайтұлы «Хелат түзетін модификацияланған катионалмастырғыш шайырлар алу технологиясы» жобасы бойынша ағынды сулардан металл иондарын айдау және иониттердің белсенді химиялық тұрақтылығы мен ион алмасуға қабілетін зерттейтін болады.
|
|
|
|
Жоба идеясы: отандық төменсұрыпты фосфат шикізаттарын фосфор (V) оксиді бойынша органикалық қышқылдардың көмегімен байыту үдерісін кешенді зерттеуге бағытталған. Жобаны орындау нәтижесінде құрамындағы фосфор (V) оксиді бойынша байытылған, фосфор өнімдерінің өндірісіне жарамды концентраттар алудың тиімді әдісі ұсынылады деп күтілуде.
|
|
|
|
|
|
|
|
«Жас ғалым» грант иегері - философия докторы
«Философия докторы (PhD) дәрежесін беру туралы» Қазақстан Республикасы Ғылым және жоғары білім министрлігі Ғылым және жоғары білім саласында сапаны қамтамасыз ету комитеті төрағасының 2023 жылғы 7 ақпандағы № 54 бұйрығына сәйкес «Жас ғалым» грантының иегері Еркебұлан Батырбекұлы Райымбековке 8D07160- Бейорганикалық заттардың химиялық технологиясы мамандығы бойынша философия докторы (PhD) дәрежесі берілді.
«Жас ғалым» грантының иегері Райымбеков Еркебұлан Батырбекұлын құттықтаймыз!
|
|
|
|
Журналға сілтеме
Ғалымдарды кезекті жетістіктерімен шын жүректен құттықтаймыз және шығармашылық табыс тілейміз!
|
|
|
|
Жобаның мақсаты: ХХ ғасырдың басында қазақ халқының ұлттық оянуына елеулі ықпал еткен Алтын Орда мемлекеті мен Алаш-Орда арасындағы рухани келісім мен дәстүрлердің сабақтастығын зерделеу. Жобаның негізгі мақсаты-Алтын Орда кезінде жазылған әдеби шығармалардың кейінгі замандағы қазақ ұлттық дүниетанымы мен мәдениетіне, әдет-ғұрпы мен әдебиетіне әсерін жан-жақты зерттеу.
Ғылыми жаңалығы: бұл жобаның артықшылығы мен ғылыми жаңалығы "қыс-анбия көшесі", "Мугинул мурид", "Раунакул ислам", "Нахджул Фарадис" сияқты әдеби мұраларды зерделеу және талдау, олардың кейінгі кезеңдегі қазақ сөйлеу өнерінің дамуына әсерін талдау болып табылады. Атап айтқанда, Алтын Орда кезінде жазылған әдеби шығармалардың көркемдік ерекшеліктерін анықтау және олардың шығармашылығына ХХ ғасырдың басындағы ақындармен салыстырмалы талдау жүргізу.
Практикалық маңыздылығы: жобаның нәтижелері "түркі халықтарының әдебиеті", "XIX-XX ғғ.", "Қазақ әдебиетінің тарихы", "Алтын орда әдебиеті", "XIII-XVI ғғ. қазақ әдебиетінің тарихы" тақырыптары бойынша көрсетіледі, олар бакалаврларға, магистрлерге арналған Элективті компоненттер бойынша дәрістерде арнайы курс ретінде пайдаланылатын болады, (PhD) филология, Шығыстану және түркітану мамандықтарының докторанттары. Сондай-ақ, орта және жоғары оқу орындарына, гуманитарлық колледждерге арналған оқу бағдарламаларын дайындауда, арнайы курстар бойынша дәрістер оқуда нұсқаулық ретінде ұсынылады.
|
|
|
Мақсаты: Әлсіз және жоғары қышқылды мономерлерді сополимерлеу әдісімен термо-тұзға төзімді композициялық полимерлі тұрақтандырғыштарды алу технологиясын және реологиялық және фильтрлеу-технологиялық қасиеттерін реттеу үшін май өнеркәсібінің қалдықтарын - госсипол шайырының май қышқылдарын қолдана отырып, оларды модификациялау болып табылады.
-
Мұнай, газ және қатты пайдалы қазбаларды бұрғылау кезінде қолданылатын полимерлі реагенттерді қолдану бойынша шолу және патенттік іздеу жүргізілетін болады.
-
Әлсіз және күшті қышқылды акрилатты полимерлердің тәжірибелік үлгілері әзірленеді. БҒСБК ұсынған журналдарда 1 (бір) мақала жарияланады.
-
Композициялық полимерлі тұрақтандырғыштардың синтезделген тәжірибелік үлгілерінің физика-химиялық және фильтрлеу-технологиялық қасиеттері зерттелетін болады.
-
Тәжірибелік үлгілерді шығару бойынша оңтайлы технологиялық параметрлер мен режимдер әзірленетін болады. Импакт-фактор көрсетілген шетелдік журналдарда 1 (бір) мақала жарияланатын болады
-
Web of Science дерекқорындағы импакт-фактор бойынша алғашқы үш квартильдегі немесе Scopus дерекқорында CiteScore бойынша кемінде 50 процентилі бар журналдарда 2 (екі) мақала жарияланады.
-
Терең ұңғымаларды бұрғылауға арналған бұрғылау ерітінділерінің термосолға төзімді композициялық полимерлі тұрақтандырғыштарын алу жөніндегі технологиялық регламент әзірленетін болады.
-
Терең ұңғымаларды бұрғылау үшін термо-тұзға төзімді композициялық полимерлі бұрғылау ерітінділерін тұрақтандырғыштарды алу технологиясын жасау. Әзірленген өнімді пайдалану бойынша талдау және ұсыныс жасалады. Тәжірибелік-өнеркәсіптік сынақтар актісі.
|
|
|
Жобаның мақсаты: Батыс Тянь-Шаньда өсетін Eranthis longistipitata эндемикалық дәрілік өсімдігінің биологиялық белсенді қосылыстарын зерттеу және биоәртүрлілігін сақтау.
Ғылыми жаңалығы: осы жобаны іске асыру шеңберінде алғаш рет Eranthis longistipitata-ның микроклоналды және тұқымдық көбеюі бойынша тәжірибелер жүргізілетін болады, өсімдікті құнды дәрілік өсімдік шикізаты ретінде сипаттайтын әртүрлі биохимиялық қасиеттері зерттелетін болады.
Практикалық маңыздылығы: осы уақытқа дейін Eranthis longistipitata түрлерінің саны, өсу жағдайлары, фитохимиялық қасиеттері бойынша жалпылама кешенді бағалау жоқ. Бұл олардың тұрақты өмір сүруі мен қалпына келуінің тетіктерін құруды және енгізуді қамтамасыз ететін кешенді зерттеулерді жүргізу қажеттілігіне байланысты. Ұсынылған жобаның мақсатты тұтынушылары - дәрілік өсімдіктердің экономикалық құнды және сирек кездесетін түрлерін пайдалануға бағытталған фармацевтикалық кәсіпорындар. Сондай-ақ, дәрілік шикізатты фармацевтикалық кәсіпорындарға және ғылыми-өндірістік ұйымдарға сататын коммерциялық кәсіпорындар да алынған нәтижелердің тұтынушылары болады.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Жоба жетекшісі: Т. ғ. к. Хусанов ж. е.
Жобаның мақсаты: кешенді басқарудың қолданыстағы жүйесіне интеграцияланатын жерасты болат құбырлары мен Қазақстан Республикасының мұнай-газ кешені құрылыстарының коррозиясынан электрохимиялық қорғауды (ЭХЗ ИАСҚУ) бақылау мен басқарудың ақпараттық-талдау жүйесін құру және енгізу есебінен Қазақстан Республикасының мұнай-газ кешенінің сенімділігін, ұзақ мерзімділігін, энергия тиімділігін және экологиялық қауіпсіздігін арттыру..
Магистральдық құбырлардың ИАСҚУ ЭХЗ шешетін негізгі міндеттері:
- интеллектуалды СБӨЖ пайдалана отырып, басқарудың барлық деңгейлері бойынша құбыр жүйесі объектілерін коррозиядан электрохимиялық қорғау міндеттерін автоматтандыру;
- әр түрлі деңгейдегі пайдаланушылар арасында ақпарат алмасу авторизациялау құралдары мен қолжетімділік құқықтарын пайдалана отырып, бірыңғай веб-сайт-интерфейс арқылы Интернет желісінің арналары бойынша жүзеге асырылады;
- сұрау салуды ұйымдастыру берген сәйкес бақылау-өлшеу пункттерінде және ЭХҚ басқа да құралдарында орнатылған катодтық қорғау станцияларының, қашықтықтан бақылау блоктарының қорғау параметрлерінің қашықтықтан мониторингі;
- ЭХЗ құралдарын, зерттеу деректерін, құбырдың жай-күйін, оқшаулауды, топырақтың коррозиялық агрессивтілігін және т. б. мониторингтеу нәтижелерін жинау, өңдеу, сақтау және бейнелеу.;
- мониторинг деректерін, құбыр жүргізу орнындағы геологиялық жағдайларды, Климаттық немесе маусымдық өзгерістер мен басқа да факторларды ескере отырып, катодтық қорғау станцияларының қорғаныш параметрлерін оңтайландыру;;
- уақыттың нақты ауқымында катодтық қорғау станцияларының режимдерін автоматты басқару командалары мен ұсыныстарын беру;
- параметрлердің авариялық өзгеруі, электрохимиялық қорғау құралдарының жай-күйі немесе санкцияланбаған қол жеткізу кезінде әртүрлі арналар бойынша хабарлау;
- деректерді аналитикалық интерактивті өңдеу, құбыр жүйесі объектілерінің коррозиядан қорғалуын бағалау міндеттері үшін салыстырмалы және ретроспективті талдау жүргізу;
- картада объектілердің кеңістіктік орналасуын, ЭХЗ жүйесін және олармен байланысты фактографиялық ақпаратты көрсету үшін картографиялық сервисті пайдалану мүмкіндігі;
- жүйе деректері негізінде регламенттелген, Талдамалық, жиынтық және статистикалық есептерді дайындау және генерациялау;
- пайдаланушылардың жүйенің деректері мен функцияларына, жүйелік теңшелімдерге қол жеткізу құқықтарын басқару, жүйеде жұмыс журналдарын жүргізу;
- ЭХЗ құралдары мен жүйесін басқару бойынша шешім қабылдау үдерістерін ақпараттық және зияткерлік қолдау.
Жобаның жаңалығы: сыртқы жағдайлардың өзгеруін ескере отырып, ЭХҚ параметрлерінің оңтайлы мәндерін қолдауды, энергия тұтынуды және ресурстар шығынын азайтуды қамтамасыз ететін, сондай-ақ ҚР Мұнай-газ кешенінің құбыр жүйесінің (ТЖҚ) сенімділігін, қауіпсіздігін және ұзақ мерзімділігін арттыратын құбыржолдардың коррозиясынан ЭХҚ бақылау және басқарудың ақпараттық-талдамалық жүйесін құру жолымен ЭХҚ жүйесін кешенді автоматтандыру.
Практикалық маңыздылығы: жоба нәтижелерінің негізінде Қазақстан Республикасының бейіндік жоғары оқу орындары үшін: зияткерлік ақпараттық технологияларды пайдалана отырып, логикалық-есептік сипаттағы қиын қалыптастырылатын процестерді автоматтандыру теориясы; күрделі бөлінген жүйелерді басқарудың әртүрлі салалары мен деңгейлері үшін қолданбалы қолдану шешімдерін қабылдауды қолдаудың Зияткерлік жүйелерін құру теориясының негіздері және басқа да пәндер бойынша дәрістер курстары мен оқу құралдары құрылуы мүмкін.
Алынған нәтижелер:
2021 жылы келесі нәтижелер алынды:
- құбырлардың коррозиясынан ЭХЗ бақылау және басқарудың ақпараттық-аналитикалық жүйесін құруға әдістемелік кешенді тәсіл негізделген;
- жаңа зияткерлік ақпараттық технология әзірленді, оған дәстүрлі математикалық әдістер мен ЭХЗ жүйесінің жұмыс режимдерін автоматтандырылған басқару процесін формализациялау модельдері де, сонымен қатар
магистральдық құбырлардың жекелеген учаскелеріндегі сыртқы жағдайлардың өзгеруін ескере отырып, катодтық қорғау станцияларының параметрлерін бақылауды және оңтайлы басқаруды қамтамасыз ететін шешімдерді қолдаудың бейімделгіш зияткерлік жүйесінде іске асырылған жасанды интеллект әдістері;
- ҚР МГК ТПҚ қолданыстағы ЭХҚ жүйелерінің құрамы мен жай-күйі туралы деректерді зерттеу және талдау нәтижелері келтірілген;
- құру қағидаттары негізделді және ЭХЗ ИАСҚУ құрылымдық схемасы әзірленді – ;
- ИАСКУ ЭХЗ катодты қорғау модульдік станциясының (МСКЗ) эксперименттік макетіне (ЭМ) қойылатын техникалық талаптар әзірленді – ;
- модульдік катодты қорғау станциясы үшін телемеханика және қашықтықтан басқару (СТДУ) құралдарының ЭМ-не қойылатын техникалық талаптар әзірленді.
Қолданылу саласы: Газ және мұнай өнімдерін өндіру, тасымалдау, сақтау объектілері; магистральдық, кәсіпшілік құбыржолдары, компрессорлық және қайта айдау станциялары, жерасты металл құрылыстары және басқалары.
2021 жылғы Жарияланымдар:
КОКСОН ұсынған журналда 1 мақала жарияланды:
Ж. е. Хусанов, А.Д. Тевяшев, а. в. Прохоров, А. Е. Хусанов, в. п. Прохоров, Б. М. Қалдыбаева жер асты құбырларын электрохимиялық қорғау жүйелерінің жұмыс істеу режимдерін жедел жоспарлаудың математикалық әдістері мен модельдері // ҚР ҰҒА Жаршысы. - Алматы, 2021. - № 3 (81). - Б. 40+52
ХҒПК еңбектеріндегі 2 мақала:
Алишер Э.Хусанов, Андрей Д. Тевяшев, Жахангир Э. Хусанов, Ботагөз М. Қалдыбаева, Дильфуза А. Турдыбекова. Жерасты магистральдық құбырының қорғаныш әлеуетін бөлудің математикалық модельдері / / "өнеркәсіптік технологиялар және инжиниринг" ICITE 2021: VII халықаралық конференция материалдары.Шымкент, 2021.- В.и. - с. 14-18.
Алишер Э.Хусанов, Александр В. Прохоров, Ботагөз М. Қалдыбаева, МерекеБ.Кенжеханова, Аян.Жолшыбек. Жерасты құбырларын электрохимиялық қорғаудың сапасы мен тиімділігін бағалау көрсеткіштері// "өнеркәсіптік технологиялар және инжиниринг" ICITE – 2021: VII халықаралық конференция материалдары.Шымкент, 2021.- В.И. - С. 18-20.
|
|
Жобаның мақсаты-Қазақстанның оңтүстік өңірінің ауыз су жағдайын экологиялық бағалау және болжау, су дайындау технологиясының режимдік және конструктивтік параметрлерінің әдістемелік ұсынымдарын әзірлеу.
Әзірленген әдістемелік ұсыным ауыз суды тазартудың оңтайлы технологияларын (тұндыру, сүзу, флокуляция, коагуляция, адсорбция, ультрафильтрация, кері осмос, химиялық дезинфекция) және режим параметрлерін таңдауды қамтиды.
Алынған ғылыми нәтижелер Түркістан облысының кен орындарындағы ауыз суды тазарту үшін энергия және ресурс үнемдейтін технологиялар мен жабдықтарды есептеу әдістемесін әзірлеуге негіз болады, технологиялық кешендердің ғылыми базасын құру мүмкіндігін ашады. Су тазарту кәсіпорындарында нақты пайдаланылады, бұл кәсіпорындардың шығындарын азайтады, экологиялық және әлеуметтік жағдайды жақсартады.
Алынған нәтижелердің мақсатты тұтынушылары су тазарту қондырғылары болып табылады.
|
|
|
|
|
|
М.Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан университетінің бір топ жас ғалымдары Үндістанның Коттаям қаласында орналасқан Махатма Ганди университетіне ғылыми іссапарға аттанды.
«Жас ғалым» грантының иегері, PhD Азимов Абдугани Муталович «Қазақстанның оңтүстік өңірін сумен жабдықтаудың жерасты көздерінің экологиялық мониторингі және су дайындаудың оңтайлы технологиясын ұсыну» жобасы шеңберінде нақты өңірдегі ауыз суды тазарту технологияларын (тұндыру, сүзу, флокуляция, коагуляция, адсорбция, ультрафильтрация, кері осмос, химиялық дезинфекция) зерделейтін болады.
|
|
|
|
Жас ғалымдар халықаралық конференцияда
М.Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан университетінің «Жас ғалым» грант иегерлері Үндістанның Махатма Ганди университетінде «Ластанудан тазартуға дейінгі су» тақырыбында өтіп жатқан халықаралық конференцияға қатысуда. Конференцияда «Қазақстанның оңтүстік өңірін сумен жабдықтаудың жерасты көздерінің экологиялық мониторингі және су дайындаудың оңтайлы технологиясын ұсыну» жобасының жетекшісі Азимов Абдугани Муталович «Нанофильтрация технологиясын пайдалана отырып жерасты және жербеті суларын тазалау» тақырыбында баяндама жасады. Конференцияға Ұлыбритания, Канада, Польша, Корея, Франция, Жапония, Америка Құрамы Штаты, Испания және Қазақстаннан ғалымдар қатысуда.
|
|
|
|
Ғылыми жобалар мен бағдарламалар департаменті 2022-2024 жылдарға арналған ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық жобалар бойынша жас ғалымдарды гранттық қаржыландыруға арналған конкурстың қорытындысымен «Жаратылыстану ғылымдары саласындағы ғылыми зерттеулер» басымдығында AP13068539 «Разрешимость задач для дифференциального уравнения параболического и гиперболического вида четвертого порядка с инволюцией и их дробных аналогов» жобасы жеңіске жеткенін қуана хабарлайды.
Жоба жетекшісі - жас ғалым, PhD Сәрсенбі Әдісалам Әбдіжаханұлы.
Жобаның мақсаты – инволюциясы бар дифференциалдық теңдеулерді шешу теориясын одан әрі дамыту. Жас математиктер командасы келесі міндеттерді қойып отыр: инволюциясы бар төртінші реттік оператордың өзіндік функцияларының базистілігін дәлелдеу; теңдеулік аралас есептердің шешілуін көрсету.
Зерттеу нәтижелері дифференциалдық теңдеулердің шешілу теориясын дамытуда өте маңызды.
Жоба жетекшісі жас ғалым Сәрсенбі Әбдісалам Әбдіжаханұлын және жас ғалымдар тобын құттықтаймыз, қызықты идеялар, үлкен жаңалықтар, жоғары нәтижелер тілейміз!
Ғылымға жастар келуде!
М. Әуезов атындағы ОҚУ-нің Ғылыми жобалар және бағдарламалар департаменті ҚР БҒМ жариялаған 2022-2024 жылдарға арналған ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық жобалар бойынша жас ғалымдарды гранттық қаржыландыру конкурсының нәтижесінде «Пробиотиктер мен антиоксиданттар қосылған инновациялық функционалды биосүтқышқылды өнімдер өндіру технологиясын жасау» жобасы жеңіске жеткенін хабарлайды.
Жоба жетекшісі «Тоқыма және тамақ инженериясы» жоғары мектебінің жас ғалымы, PhD Өтебаева Айдана Асқарқызы.
Жобаның мақсаты - жергілікті табиғи өсімдік шикізатынан алынған биологиялық белсенді заттар сығындылары негізінде пробиотикалық микроорганизмдерді (бифидо-және лактобактериялар) белсендендірудің биотехнологиялық процесін жетілдіру жолымен инновациялық инновациялық функционалды биоқышқылды сүт тағамдарының жаңа түрлерін әзірлеу, сондай-ақ дұрыс тамақтануға, адамның өмір сүру сапасы мен ұзақтығын арттыруға арналған табиғи антиоксиданттары бар функционалдық тамақ өнімдерін жасау.
Жоба шеңберінде Қазақстан Республикасында алғаш рет жергілікті шикізаттардан: түркістан доланасынан (Crataegus turkestanica), мойылдан (Prunuspadus) және дәрілік қандышөптен (Sanguisorba of ficinalis L.) алынған антиоксиданттардың лактобактериялар мен бифидобактериялардың өсуіне әсері зерттелетін болады және осының негізінде алғаш рет құрамында пробиотиктер (Sanguisorba of ficinalis L.) бар инновациялық функционалдық биоқышқылды сүт өнімдерін алу технологиясы әзірленетін болады.
А.А. Өтебаеваны және жас ғалымдар командасын жеңісімен шын жүректен құттықтаймыз!
Шығармашылық табыс, ғылыми-зерттеу жоспарларын іске асыруды және жаңа биіктерге жетуді тілейміз!
Жобаның тақырыбы: Пробиотиктер мен антиоксиданттар қосылған инновациялық функционалды биосүтқышқылды өнімдерін өндіру технологиясын жасау
Жобаның мақсаты: Жергілікті табиғи өсімдік шикізатынан алынған биологиялық белсенді заттардың сығындылары бар пробиотикалық микроорганизмдерді (бифидо - және лактобактерияларды) белсендірудің биотехнологиялық процесін жетілдіру жолымен инновациялық функционалдық биосүтқышқылды өнімдердің жаңа түрлерін әзірлеу, сондай-ақ дұрыс тамақтануға, адамның өмір сүру сапасы мен ұзақтығын арттыруға арналған табиғи антиоксиданттары бар функционалдық тамақ өнімдерін жасау.
Жобаның міндеттері: 1) Түркістан облысындағы құрамында биологиялық белсенді заттары жоғары, антиоксиданттық қасиеттері бар табиғи және культивацияланатын өсімдік шикізаттарын таңдау және әдебиеттерге аналитикалық шолу жасау. 2) физикалық-механикалық өңдеу әдістерін пайдалана отырып, іріктелген өсімдік шикізаттары мен материалдарын алдын ала өңдеу. 3) вакуум көмегімен төмен жиілікті ультрадыбыстық (ТЖ) және орта жиілікті ультрадыбыстық технологиясы мен ультра жоғары жиілікті (микротолқынды) әдістерін қолдану арқылы өсімдік шикізаттары мен материалдарын экстрагирлеудің қолайлы жағдайларын анықтау. 4) биологиялық белсенді заттардың жалпы антиоксиданттық белсенділігін иммобилизациялау процесінде физика-химиялық және микробиологиялық параметрлерді зерттеу. 5) Антиоксиданттардың пробиотикалық микроорганизмдердің: бифидобактериялар мен лактобактериялардың өсуі мен дамуына әсерін анықтау. 6) Айран саңырауқұлақтарына, L. acidophilus негізделген инновациялық биосүтқышқылды функционалды өнімдерді алу технологиясында бифидобактерияларды белсендірудің энергия үнемдейтін кезеңдерін жасау. 7) Сақтау мерзімінің ұзақтығына байланысты алынған инновациялық биосүтқышқылды функционалдық өнімдерінің тағамдық қауіпсіздігін, микробиологиялық, органолептикалық және физика-химиялық көрсеткіштерін зерттеу. 8) Сақтау мерзімі ұзартылған және биологиялық құндылығы жоғары инновациялық биосүтқышқылды функционалдық өнімдерін алу технологиясын жобалау және өндіріске енгізу үшін нормативтік-құқықтық құжаттар жасау.
Жобаның мақсаты: Түркістан облысындағы көкөніс дақылдарының өнімділігін арттыру үшін құрамында фосфор бар және құрамында көмір бар қалдықтардың биоконверсиясы негізінде органикалық тыңайтқыштардың жаңа түрлерін алу технологиясын әзірлеу болып табылады.
Ғылыми жаңалығы: алғаш рет көкөніс дақылдарының өнімділігін арттыру үшін микроорганизмдердің әртүрлі топтарын қосу арқылы фосфор және көміртегі бар қалдықтар негізінде биологиялық тыңайтқыштар жасалады
Практикалық маңыздылығы: Қазақстанның оңтүстігіндегі көкөніс алқаптарында болжамды оң нәтижесі бар әзірленген био тыңайтқыштарды енгізу Қазақстанның бүкіл аумағы бойынша технологияны тарату үшін негіз болады, бұл маңызды ұлттық маңыздылыққа ие. Зерттеу нәтижелері іргелі және қолданбалы мәнге ие, өйткені бактериялық және альгологиялық негізде тыңайтқыштар жасалады; сонымен қатар, скринингтік зерттеулер негізінде көкөніс өсімдіктерінің өнімділігі мен стресске төзімділігін арттыруға ықпал ететін балдырлардың штамдары бөлінеді; Ағынды суларды кәдеге жарату мүмкіндіктері қарастырылды, алынған био тыңайтқыштарды қолдана отырып, көкөніс дақылдарының астында таусылған топырақтың агротехнологиясы жасалды. Ұсынылып отырған бағдарламаны іске асырудың халықаралық ауқымында тыңайтқыштар немесе пестицидтер түріндегі химиялық реагенттерді қолданудан бас тарту есебінен трансшекаралық аумақтарды ластауға экологиялық баспасөзді төмендетуге мүмкіндік береді. Қазақстанның оңтүстігіндегі кәсіпорындардың индустриялық мүдделілігі құрамында фосфоры бар сарқынды сулар мен қождар сияқты әртүрлі талап етілмеген өндіріс қалдықтарының болуымен негізделген, олар балдырларды өнеркәсіптік өсіру үшін арзан шикізат бола алады, бұл екінші жағынан өңірдегі экологиялық шиеленісті төмендету және қосымша жұмыс орындарын құру түріндегі әлеуметтік сұранысты қанағаттандыруға мүмкіндік береді. Бұл қалдықтар Шымкент қаласының аумағында 16 гектарға жуық жерді алып жатыр, олар қазіргі уақытта қоршаған агроландштейндердің және қаланың ластану көзі болып табылады. Оларды кәдеге жарату іргелес шағын аудандардың тұрғындарының әлеуметтік-психологиялық разрядына ықпал ететін болады.
|
|
|
|
|
Жетекшісі: PhD, доцент, Серікұлы Ж.
Жобаның мақсаты: инновациялық қондырғының гидродинамикалық заңдылықтарын зерттеу, құйынды өзара әрекеттесуді ескере отырып, баламалы энергия көздерін электр энергиясына айналдыру.
Ғылыми жаңалығы: ауа мен сұйықтық ағындарының кинетикалық энергиясын электр энергиясына айналдыру. Құйынды өзара әрекеттесу заңдылықтарына негізделген жел энергиясын түрлендіру жүйесінің өзектілігі қалыптасу процесін күшейту және жеңілдетілген денелерден тыс құйындарды бұзу болып табылады. Энергия өндіру процесінде түрлендіргіштердің әрбір элементі белсенді қатысады. Ағындардың қондырғының көлденең қимасы бойынша таралуының біркелкілігі жақсарады, ауа ағынының турбуленттілігі жеңілдетілген денелердің артында құйындылардың пайда болуы мен үзілу процесін күшейту және бір мезгілде құйындылау режиміне қол жеткізу арқылы артады.
Практикалық маңыздылығы: дамыған елдердегі жаңартылатын энергия барлық электр энергиясын тұтынудың 50% - дан асады. Күн, жел, су сияқты жалпы жаңартылатын көздермен қатар, барған сайын қызығушылық тудырады діріл энергиясы. Қоршаған ортаның тербелісі қоршаған ортаның барлық мүмкін энергия көздерінің арасында өте перспективалы класс болып табылады. Дамыған елдер автомобиль жолдарының, теміржол, метро, жаяу жүргіншілер өткелдерінің және т.б. діріл энергиясын пайдаланады. Инновациялық діріл түрлендіргіштің артықшылығын пайдалану, ағынның сипаттамаларын қолдана отырып, діріл энергиясының бағытын дамытуға ықпал ететін гидродинамикалық заңдылықтарды зерттеу. Бұл жоба ең көп таралған энергия көздері – жел мен суды пайдалануды ұсынады. Тұрақты құрылымы бар аппараттарды құрудың ғылыми негіздерін әзірлеу және оларды энергияны түрлендіру үшін қолдану бойынша іргелі және қолданбалы зерттеулердің нәтижелері проблеманы шешуге негіз болып табылады. Жел энергиясын түрлендіру жолдары соңғы екі онжылдықта белсенді түрде зерттелуде. Бұл өнімнің басты айырмашылығы-дизайн мен орнатудың қарапайымдылығы, кез-келген салада, сондай-ақ Ақылды қала жобаларында қолдану. Дизайн желдің кинетикалық энергиясын ғана емес, сонымен қатар кәсіпорын шығындарын оңтайландыру үшін сұйықтықтарды, пайдаланылған газды, ауа ағындарын пайдалана алады.
|
|
|
|
Жетекшісі: Т. ғ. д., профессор Анарбаев А. А.
Жобаның мақсаты: кальцийленген сода өндірісінің дистиллерлық сұйықтығын қайта өңдеу және кәдеге жарату технологиясының ғылыми негіздерін әзірлеу және химия, металлургия, тамақ және тамақ өнімдерінде сұранысқа ие өнімдерді алу
құрылыс индустриях
Ғылыми жаңалығы: зерттеу нәтижелері Жаңа кинетикалық деректерді алуға және реагенттердің Шығыс нормаларының, процестің температурасы мен уақытының оңтайлы жағдайларын анықтауға;20-100оС температура аралығында Табиғи натрий сульфатын пайдалана отырып, дистиллер сұйықтығынан натрий хлоридін алудың жаңа физика-химиялық заңдылықтарын анықтауға; табиғи натрий сульфатының Шығыс нормасының, температураның, уақыттың және т:Ж қатынасының оңтайлы жағдайларын анықтаудағы қоспалардың әсеріне негізделетін болады; екі Сулы гипстің, жартылай Сулы гипстің, Қос тұздар мен na+, SO42–, CI иондарынан бос ангидриттің әртүрлі түрлерінің түзілу шарттары–
Практикалық маңыздылығы: алынған нәтижелер ғылым мен технологиялардың дамуына үлкен мән береді, айтарлықтай әлеуметтік және экономикалық әсерге ие болады, соданың, ас тұзының және гипстің тауарлық өнімін шығаруға және Қазақстан Республикасының экспорттық мүмкіндіктерін арттыруға мүмкіндік береді
 |
Жетекшісі: п. ғ. д., профессор Қабылбекова Зәурет Бердіқұлқызы
Бұл жұмыстың өзектілігі адамның, қоғамның және мемлекеттің денсаулық сақтау біліміне деген қажеттілігімен байланысты, өйткені білім беру процесін қашықтықтан ұйымдастыру университет оқытушыларында физиологиялық функциялардың өзін-өзі реттеу механизмдерінің бұзылуына әкелетін және созылмалы аурулардың дамуына ықпал ететін тұрақты стресстің шамадан тыс жүктемелерін тудырады. Нәтижесінде, кең таралған қашықтықтан білім берудің жалпы формасы Денсаулық ресурстарын сақтау тұрғысынан қымбатқа түседі.
Жұмыс мақсаты: оқытушылардың кәсіби күйіп қалуының алдын алуда денсаулық сақтау технологияларын әзірлеу, ЖОО оқытушысын covid-19 пандемиясымен байланысты қашықтықтан оқыту кезеңінде эмоционалды және физикалық денсаулықты сақтау мүмкіндігімен қамтамасыз ету.
Көрсетілген мақсат зерттеудің келесі негізгі міндеттерін анықтады:
1.Кәсіби күйіп қалудың алдын алу шарасы ретінде денсаулық сақтау технологиясының негіздерін анықтайтын теориялық және әдіснамалық ережелер жиынтығын зерттеу және негіздеу.
2.Пандемиямен байланысты қашықтықтан оқыту кезеңінде оқытушылардың кәсіби күйіп қалуының алдын алу ретінде денсаулық сақтау технологияларын дамыту мәселесін зерттеу стратегиясына тұжырымдамалық тәсілдерді әзірлеу.
3.ЮКУ - да бағдарламаның практикалық аспектісін жүзеге асырыңыз. М.Әуезов пандемиямен байланысты қашықтықтан оқыту кезеңінде оқытушылардың кәсіби күйіп қалуының алдын алу ретінде нақты Денсаулық сақтау технологияларын оқу-тәрбие процесіне интеграциялау мақсатында.
Практикалық маңыздылығы: зерттеу нәтижелерін ғылыми-зерттеу және педагогикалық салада, білім беру процесіне қатысушылардың психикалық денсаулығы, психикалық және психологиялық денсаулық, стресс-менеджмент және кәсіби күйзеліс, қашықтықтан оқыту және денсаулық сақтау технологиялары мәселелерімен айналысатын әртүрлі үкіметтік емес ұйымдар қолдана алады.
|
|
|
|
|
|
Жетекшісі: б.ғ. к., доцент Сапарбекова А. А.
Жобаның мақсаты: полифенолды қосылыстарды қосымша фортификациялай отырып, антиоксидантты және қабынуға қарсы әсері бар жеміс шырындары негізінде функционалдық сусындар алу және/немесе бөлінген компоненттердің сақталуын арттыру үшін капсулалау процесін жүргізу үшін пробиотикалық қасиеттері бар мультиэнзим препаратын және ашытқыны пайдалана отырып, Өсімдік шикізатын терең өңдеу технологиясын ғылыми негіздеу және әзірлеу
Ғылыми жаңалық: бұл жобаның қолданыстағы аналогтардан түбегейлі айырмашылығы және ғылыми жаңалығы Анар, қарбыз жемістерінің полифенолды компоненттерін және жүзім қабығын, олардың тиімді антиоксидантты және қабынуға қарсы әсерін зерттеу негізінде микроорганизмдер мен ферменттерді пайдалана отырып, шикізатты терең өңдеу технологиялары әзірленетін болады. ферменттелген сусындар мен капсулалы алдын алу компоненттері
Практикалық маңыздылығы: шырын индустриясы үшін қолайлы фактор тұтыну тенденциялары болып табылады. Халық арасында пайдалы өнімдерді қолданудың тұрақты тенденциясы байқалады, азық-түлік аштық пен шөлді қанағаттандырып қана қоймай, сонымен қатар стресс пен қолайсыз экологиялық әсерлер жағдайында денені қалпына келтіруге көмектесетінін түсінетін сатып алушылар саны артып келеді. Осыған байланысты ашытылған сусындарды өндіру тұтастай алғанда ағзаға пайдалы әсер етеді
 |
 |
Жоба жетекшісі: философия докторы, доцент Қалдыбаева Б. М.
Жобаның мақсаты: жылуды қалпына келтіруді, жылу мен электр энергиясын, жаңартылатын энергия көздерін және қазбалы отынды пайдалануды бір мезгілде оңтайландыру, өнеркәсіптік шығарындылармен қоршаған ортаның ластану деңгейін төмендету және өндірістік кешендердің энергия тиімділігін арттыру болып табылады.
Міндеттері: аталған мәселені шешудің Теориялық тәсілі энергия мен масса импульсін берудің іргелі заңдарын қолдану, нано -, микропорадан шығатын газ көпіршігіне әсер ететін күштердің тепе-теңдігін құру болып табылады. Барботаж қабатының гидродинамикалық параметрлерін зерттеу энергия диссипациясының қарқындылығын анықтай отырып, импульс тепе-теңдігі негізінде жүргізіледі.
Объектілер арасында коммуналдық ресурстардың (энергия мен судың) бөлінуін басқару үшін өңірлік ресурстармен жабдықтаушы кәсіпорындарды топтастыру алгоритмі әзірленді. Әр түрлі нысандар мен кластерлердегі артық және тапшылық салыстырылып, мүмкіндігінше біріктірілген. Өңірлік схеманы әзірлеу P-график бағдарламалық кешенінің құралдары арқылы жүргізіледі. Содан кейін "тармақтау" және "байланыс" әдісі дамыған жүйе үшін құрылымды оңтайландырады.
Жобаның жаңалығы: жүйенің барлық иерархиялық деңгейлерінде өңірді дамытудың ғылыми негізделген стратегиясын айқындау және оның барлық элементтері үшін нақты ұсынымдар әзірлеу үшін ресурс тиімділігін арттыру және қоршаған ортаға антропогендік жүктемені азайту тұрғысынан оңтайландыру әлеуетін бағалау мақсатында өңір деңгейінде ресурстармен жабдықтау схемасын жалпы әдіснаманы (бірлескен процестік тәсіл негізінде), сандық модельдеуді және бірлесіп талдауды әзірлеуден тұрады.
Алынған нәтижелер: керамикадан жасалған мембраналық модульді қолдана отырып, екі құрылғы дизайны жасалды. Ресурстарды тұтынуды азайтуды және қоршаған ортаға антропогендік әсерді төмендетуді ескеретін симбиотикалық схемаларды құру негізінде су мен энергия ресурстарының өзара әсерін бағалаудың жаңартылған тұжырымдамасы ұсынылды. Математикалық бағдарламалауды қолдана отырып, энергия, эксергия және олардың құны тұрғысынан ресурстардың өзара әрекеттесуі мен қайта пайдаланылуын модельдеу жүргізілді. Негізгі ресурстарды (су және энергия) қамтитын базалық модель әзірленді. P-График техникасын қолдана отырып, көздер арасында энергия ағындарын оңтайлы бөлу мәселелерін, тарату желісінің түрін және тұтынушыларды орналастыру мен ұйымдастырудың сипаттамаларын шешуге мүмкіндік беретін модель жасалды.
Практикалық маңыздылығы: нәтижелер ресурстарды тұтынуды оңтайландыру және қарастырылған техникалық шешімдерді интеграциялау мүмкіндіктерін бағалау мүмкіндігінен тұрады
Қолдану саласы: химия, мұнай өңдеу, тамақ өнеркәсібі және құрылыс материалдары өндірісінің әртүрлі кәсіпорындары.
2021 жылғы Жарияланымдар:
Журналда 1 мақала жарияланды, ол Scopus базасына 38 процентильмен кіреді, Q2: Татьяна Гиль, Мария Ильченко, Ботагөз Қалдыбаева, Антон Миронов, Станислав Болдырев. Энергия бағасының үрдістері туралы Тарихи деректер негізінде жылу алмастырғыштар желісін жаңғырту нұсқаларын экономикалық бағалау. Химиялық машина жасау бойынша еңбектер.Көлемі 88, 2021.-Б.343-348. https://doi.org/10.3303/CET2188057
16.07.2021 ж. №2021/0123. 2 өтінім бойынша Б. М. Қалдыбаева, А. Е. Хусанов, З. И. Джамалова, М. д. Сабырханов, ж. е. Хусанов және т. б. "адсорбенттің тұрақты құрылымы бар Аппарат" №6233 пайдалы модельге ҚР патенті алынды.
Scopus базасына кіретін Халықаралық конференцияның Еңбектер жинағында 1 мақала жарияланды: Кузнецов М., Калдыбаева Б., Цибульский с., Болдырев с. Томск қаласында жылу энергиясын бөлуді оңтайландыру p-graph ортасында жүзеге асырылған кластераралық қосылыстар моделінің көмегімен. Зияткерлік және тұрақты технологиялар бойынша 6–шы Халықаралық конференцияның материалдары - SpliTech-2021, Сплит, Хорватия. DOI 10.23919/SpliTech52315.2021.9566473
Халықаралық конференцияның Еңбектер жинағында 2 мақала жарияланды:
1.Кузнецов, Станислав Болдырев, Ботагөз Қалдыбаева, Әлішер Хусанов.СО2 рециркуляциялау және Фишер-Тропштың жанама өнімін кәдеге жарату арқылы Синтез-газ өндіру. 2021 жылғы 9-шы жаһандық жылыну конференциясының материалдары-Gcgw-2021, Хорватия, 65-68 беттер.
2.Әлішер Э. Хусанов, Досхан М. Кенжебеков, Ботагөз М.Қалдыбаева, Максадбек А. Юсупов, Лаззат и. Раматуллаева P-GRAPH бағдарламалық ортасында жылу энергиясы мен ыстық суды көздер мен тұтынушылар арасында тарату схемасын модельдеу // ICITE – 2021 "өнеркәсіптік технологиялар және инжиниринг" VIII халықаралық конференциясының материалдары, II Том – С. 22-26. 
|
Өзектілігі: бүгінгі таңда қоршаған ортаны құрамында мұнайы бар қалдықтармен ластау, олардың қасиеттерін зерттеу, мұнай шламдары мен құрамында мұнайы бар ағындарды залалсыздандыру мен кәдеге жаратудың экологиялық таза және тиімділігі жоғары тәсілдерін әзірлеу өзекті мәселе болып табылады. Сонымен қатар, сары фосфор, сондай-ақ минералды тыңайтқыштар өндіретін химиялық кәсіпорындарда минералды қоспалардың, құрамында фосфор бар қосылыстардың және оларды тазартудың тиімді технологияларын қажет ететін зиянды улы металл бар заттардың көп мөлшері бар өндірістік ағынды сулар пайда болады. Технологиялық проблемалар шикізатты ең аз тұтыну және барлық органикалық және минералды компоненттерді толық пайдалану арқылы жоғары тиімді өңдеу және тазарту процестерін әзірлеуге және енгізуге байланысты. Көпфункционалды сорбенттерді пайдалана отырып, сарқынды суларды сорбциялық тазартудың ұсынылған зерттеулері сорбциялық тазартудан кейін судағы қоспалардың ең аз мөлшерін қамтамасыз етеді, бұл олардың қоршаған ортаға түсуін шектеуге ықпал етеді.
Мақсаты: жобаның мақсаты химия өндірістерінің сарқынды суларын сорбциялық тазарту үшін мұнай шламын қосып, жергілікті бентонитті және баяу балқитын саздар негізінде көпфункционалды сорбенттер алудың тиімді технологиясын жасау болып табылады.
Күтілетін және қол жеткізілген нәтижелер: Химиялық өндірістердің ағынды суларын тазарту үшін табиғи және техногендік шикізат негізінде көп функционалды сорбенттер алу технологиясы әзірленді. Зиянды қоспалардан сорбциялық тазартудың термодинамикалық және кинетикалық заңдылықтары анықталды. Технологиялық параметрлерді оңтайландыра отырып, мұнай шламының қатысуымен жергілікті саздар негізінде сорбенттерді қолдана отырып, сарқынды суларды сорбциялық тазалауға зертханалық зерттеулер жүргізілді.
Ғылыми жаңалығы: зерттеу тобының мүшелері мұнай өнімдері құрамдастарының әртүрлі бастапқы концентрациясы мен температуралары кезінде үш сорбентті пайдалана отырып, сарқынды суларды тазарту дәрежесінің мәндерін эксперименталды түрде алды
Практикалық маңыздылығы: күкірт қышқылымен белсендірілген бентонит балшықтарын сұйықтықтарды, атап айтқанда өнеркәсіптік сарқынды суларды және сусындарды сорбциялық тазарту процестеріне қолдануды зерттеу нәтижелері сұйықтықтарды сорбциялық тазартудың соңғы процесіне сұйықтықтың ұзақтығы, шығыны және кіретін өнімнің ылғалдылығы әсер ететіндігін көрсетті. Сонымен қатар, процестің ұзақтығы 20-дан 200 секундқа дейін ұлғайған сайын, шығатын сұйықтықты әртүрлі минералды компоненттерден белсенді тазарту жүреді. Әзірленген технология әлеуетті пайдаланушыларға, ғалымдар қауымдастығына және жалпы жұртшылыққа таратылады. Ұсынылатын әдіс сорбенттердің өзіндік құнын төмендету есебінен технологиялық мақсатқа сай және экономикалық тиімді болып табылады.
Жобаның ғылыми бағыты бойынша рецензияланатын ғылыми басылымға 1 (бір) мақала берілді, ол Web of Science базасындағы квартильдің 1 (бірінші), 2 (екінші) не 3 (үшінші) құрамына кіреді және (немесе) Scopus базасындағы CiteScore бойынша кемінде 35 (отыз бес) процентилі бар. Сондай – ақ, "International Conference Industrial Technologies and Engineering" (ICITE)-2021 халықаралық конференциясының Еңбектер жинағында және Хьюстон қаласында (Техас, АҚШ) өтетін "сапа менеджменті: ізденістер мен шешімдер" Халықаралық ғылыми-практикалық конференциясында жобаның ғылыми бағыты бойынша 2 мақала жарияланды.
Жоба жетекшісі, Т. ғ. д., профессор Тлеуов А. С.
https://www.scopus.com/authid/detail.uri?authorId=6507455259
Жобаны орындаушы, т. ғ. д., профессор Бейсенбаев О. К.
https://www.scopus.com/authid/detail.uri?authorId=57201155707
Жобаны орындаушы, т. ғ. д., доцент Тлеуова С. Т
https://www.scopus.com/authid/detail.uri?authorId=57190010741
 |
Жетекшісі: PhD Тілеуова А. Б.
Жобаның мақсаты: l-аспарагиназаның биохимиялық сипаттамалары мен антипролиферативті цитотоксикалық әсерін, Myroides gitamensis жаңа бактерияларынан оқшауланған антилейкозды ферментті, аз уытты анти-лейкозды препараттарды дамыту мақсатында зерттеу.
Ғылыми жаңалық: жоба идеясының қазіргі аналогтардан түбегейлі айырмашылығы-Myroides gitamensis бактериялары алғаш рет l-asp ферментінің белсенділігін, атап айтқанда рак клеткаларына қарсы зерттеу үшін қолданылады; Myroides gitamensis бактерияларынан алынған l-asp; алғаш рет биохимиялық қасиеттері мен цитотоксикалық белсенділігі бойынша сипатталады, бұл ферментті лейкозды емдеу үшін қолдануға мүмкіндік береді. Осылайша, бұл зерттеу қан қатерлі ісігін емдеудің жетілдірілген әдістерін жасауға және жаңа бактериялардан тазартылған L-asp уытты әсерін бағалауға мүмкіндік береді
Практикалық маңыздылығы: жоғары биохимиялық тұрақтылығы және төмен цитоуыттылығы бар L-asp ферменті негізінде жақсартылған қатерлі ісікке қарсы препараттың отандық өндірісін құру: 1) отандық фармацевтика ғылымы мен өнеркәсіптік биотехнологияның дамуына; 2) ісікке қарсы препараттардың Қазақстанға импортын алмастыруға; 3) Қазақстандағы ғылыми қызметтің беделін және елдің шет елдердегі ғылым мен фармацевтика саласындағы беделін арттыруға алып келеді
Өзектілігі: ферменттер биологиялық жүйеде белгілі бір функцияларды орындауға бағдарламаланған. Көптеген ферменттер онколитикалық, тромболитикалық және антикоагулянттық агенттер сияқты ферменттердің жетіспеушілігімен байланысты метаболикалық бұзылуларды емдеу үшін қолданылады. L-аспарагиназаны (L-ASP) негізгі мүмкін емдік қолдану-жедел лимфолейкозды (all) емдеу. Қалыпты жасушалардан айырмашылығы, ісік жасушалары ақуыз синтезі мен жасушаның бөлінуі үшін L-аспарагиннің көп мөлшерін қажет етеді. L-ASP l-аспарагинді дезаминдеу арқылы l-аспарт қышқылы мен аммиакқа катализдейді. Сонымен, қатерлі ісік жасушаларында l-аспарагин деңгейі едәуір төмендейді, бұл жасушалардың бөлінуі мен ақуыз синтезінің (апоптоз) төмендеуіне әкеледі. Алайда, пайда болған аммиак ағзаға улы. Сондықтан аз цитотоксикалық антипролиферативті l-ASP табу өте маңызды. Қазіргі уақытта бактериялық ферменттер қан қатерлі ісігінің кейбір түрлерін емдеу үшін қолданылады. Бактериалды L-ASP өсімдік немесе жануарлар ферменттеріне артықшылық береді, өйткені оның тиімділігі, тұрақтылығы, модификацияның қарапайымдылығы және процесті оңтайландыру. Жоба аясында зерттелетін L-ASP ферменті Myroides gitamensis бактериясынан оқшауланған, ол басқа бактериялармен салыстырғанда L-ASP-дің көп мөлшерін шығарады және өнеркәсіптік ауқымда пайдалану үшін жоғары әлеуетті көрсетті.
Күтілетін және қол жеткізілген нәтижелер: L-аспарагиназа ферментінің биохимиялық тұрақтылығы мен белсенділігі зерттелді, тазартылған L-аспарагиназа ферментінің адамның жедел т-лимфобластикалық лейкозының және миелогенді лейкоздың рак клеткаларының екі түрлі желісіне қарсы антипролиферативті цитотоксикалық әсері анықталды, қауіпсіз биохимиялық тұрақты лейкозға қарсы препаратты әзірлеу үшін L-ASP ферментінің цитотоксикалық әсері зерттелді. Мақала Scopus 52 (елу екі) базасында CiteScore бойынша процентилі бар рецензияланған ғылыми басылымға берілді.
Жоба жетекшісі, PhD доктор Тілеуова А. Б.
https://www.scopus.com/authid/detail.uri?authorId=55522744300
Жобаны орындаушы, PhD доктор Шарипова А. А.
https://www.scopus.com/authid/detail.uri?authorId=36474115600
Жобаны орындаушы, Х. ғ. к., доцент Муталиева Б. ж.
https://www.scopus.com/authid/detail.uri?authorId=54682115500
Шетелдік консультант, PhD доктор Прасад Таллури
https://www.scopus.com/authid/detail.uri?authorId=54881928300
|
|
|
|
|
Жұмыстың мақсаты: тапшы химиялық реагенттерді тұтынуды болдырмауға немесе азайтуға мүмкіндік беретін диэлектрлік материалдарды фотохимиялық активтендіру технологиясын әзірлеу.
Күтілетін нәтижелер: техниканың әр түрлі салаларында және тұрмыста пайдалану үшін арнайы функционалдық қасиеттері бар диэлектрлік материалдарды алу.
Қолжетімді нәтижелер: әр түрлі диэлектрлік материалдарда активтендіру процесін жүзеге асыру үшін рецепттер жасалды.
Орындаушылар тізімі:
Сатаев Малик Сывамбаевич-ҒЗЖ, БҒС басшысы
https://www.scopus.com/authid/detail.uri?authorId=57202903648
Қошқарбаева Шайзада Тортаевна-ДМК
https://www.scopus.com/authid/detail.uri?authorId=56053848300
https://orcid.org/0000-0001-8753-3245
Аманбаева Қаламқас Балғабайқызы-НС
https://www.scopus.com/authid/detail.uri?authorId=6504070608
Уразкелдиева Дилбар Абдихамидовна-СпецВУК
https://orcid.org/0000-0001-7825-6995?lang=en
Жарияланымдар:
1. Perizat Abdurazova, Malik Sataev, Gulmira Kenzhibayeva, Shayzada Koshkarbayeva, Kalamkas Amanbayeva, YerkebulanRaiymbekov. Photochemical production of gold films on the surface of fabric materials. Polish Journal of Chemical Technology, Vol. 22, No. 4, 2020. https://doi.org/10.2478/pjct-2020-0035
2. Malik Sataev, Shayzada Koshkarbaeva, Perizat Abdurazova, Almagul Kadirbaeva, Kalamkas Amanbaeva, Ramshat Abzhalov,Yerkebulan Raiymbekov. Chemical Copper Plating of Cotton Fabrics by Photochemical Activation of the Surface. Rev. Chim., 71 (8), 2020, 90-97 https://doi.org/10.37358/Rev.Chim.1949
3.Сатаев м.с., Абжалов р. с., Абдуразова П. А., Қошқарбаева Ш. Т., Аманбаева к. б. диэлектрлік беттерде Бактерияға қарсы мыс бар наноқұрылымдарды алу. ҚазҰТЗУ хабаршысы № 5 (141), Алматы, 2020ж.С. 803-809. (қазан 2020).
https://www.kaznu.kz/content/files/pages/folder21075/vestnik%20%205%202020.pdf%20s%20dop%20(3).pdf
4. М.Сатаев, Ш. Қошқарбаева, П. Абдуразова, к. Аманбаева, Е. Райымбеков химиялық мыс алдында мақта-мата қызметін жандандыру үшін целлюлозаның соңғы буындарын пайдалану. ҚР ҰҒА баяндамасы, №6, 2021. (баспада)
5. Sh.T. Koshkarbayeva, M.S. Satayev, P. Prokopovich, G. T. Assilbekova, D. Urazkeldieva. Аралас мыс жабындарын алу үшін фотохимиялық әдістерді қолдану. International Conference of Industrial Technologies and Engineering. Іс-2020-Shymkent Vol. 2. Рр 73-76.
6. Пайдалы модельге Патент № 64427 24.09.2021. Авторы: Қошқарбаева Шайзада Тортайқызы, Абдуразова Перизат Әділбекқызы, Аманбаева Қаламқас Балғабайқызы, Сатаев Мәлік Сывамбайұлы.
7. M.S. Sataev, Sh. Koshkarbaeva, K.B. Amanbaeva, P.A. Abdurazova, G.T. Assilbekova, Y.B. Raiymbekov and D. Urazkeldieva. Rhotochemical reduction of copper and silver ions on cellulose-containing Rasayan Journal of Chemistry. Vol.15 No.1, 2022. (Article in Press)
8. М.Сатаев, Ш. Қошқарбаева, П. Абдуразова, Е. Райымбеков, Ш. Сұлтан. Диэлектрлік материалдардың бетінде түрлендірілген металл жабынын алу. ҚазҰТЗУ Хабаршысы № 2, Алматы, 2021ж.с. 120-126.
https://doi.org/10.51301/vest.su.2021.i5.11
 |
 |
 |
 |
Жетекшісі: э. ғ. к., доцент Абдикеримова г. И.
Жобаның мақсаты: оңтүстік өңірдегі жеке қосалқы шаруашылықтардың әлеуетін пайдалана отырып, өңірді өз өндірісінің сапалы және алуан түрлі ет өнімдерімен өзін-өзі қамтамасыз ету мақсатында Инновациялық көлденең интеграцияланған құрылым ретінде өңірлік азық-түлік хабының моделін қалыптастыру
Ғылыми жаңалық: жоба келесідей:
- аграрлық және өнеркәсіптік секторлардың интеграциясын ұйымдастырудың неғұрлым тиімді нысаны ретінде өңірлік азық-түлік хабының моделін әзірлеу;
- жалпы қосылған құнның елеулі өсімін қамтамасыз ететін ауыл шаруашылығы өнімдерін қайта өңдеу бойынша өндірістің инновациялық құрылымы негізінде өңірдің бәсекеге қабілетті экономикасының тетігін қалыптастыру;
- ішкі нарықтың қанығуын және ет өнімдерін экспорттау мүмкіндігін дәлелдейтін импорт алмастыру көрсеткіштерін есептеу;
- жаңа жұмыс орындарын құру және халықтың табыс деңгейін арттыру тиімділігін анықтау;
- өңірдің АӨК біріктірілген құрамаларында салааралық экономикалық қатынастардың моделін әзірлеу
 |
 |
 |
|
 |
|
 |
|
|
|
Жетекшісі: Т. ғ. д., доцент Сәрсенбаев Б. К.
Жобаның мақсаты: цемент бетондары үшін жеделдететін – нығайтатын әсері бар көп функционалды наномодифицирленген қоспаларды алу құрамы мен технологиясын әзірлеу
Ғылыми жаңалық: монолитті құрылымдарды салу кезінде бетонның қатаюын жеделдету құрылыс жұмыстарының жылдамдығын, қалыптың айналымдылығын арттырады және суық мезгілде бетон жұмыстарын жүргізуге мүмкіндік береді
Практикалық маңыздылығы: үдеткіш әсері бар полифункционалды наномодифицирующий қоспаның дамуы бетон қоспасының қатаю процестерін күшейтіп қана қоймай, бетонның беріктігін едәуір арттырады. Наномодификаторлар жоғары адсорбциялық және химиялық белсенділікке ие болғандықтан, олар цемент тасының интерфазалық шекараларын күшейту және тығыздау әсерін тудыратын кальций гидросиликаттарымен физикалық және химиялық байланыстар түзеді
|
|
Жобаның мақсаты: портландцемент клинкерін ала отырып, жоғары температуралық синтез тәсілімен Балқаш байыту фабрикасы мен әктасты байытудан қалдықтарды қайта өңдеудің тиімді инновациялық кешенді технологиясын әзірлеу және химия және металлургия салаларының өнеркәсіптік кәсіпорындары үшін ұсынымдар бере отырып, мырышты ілеспе алу бойынша зерттеулер жүргізу
Ғылыми жаңалығы: цемент клинкерінің Жоғары температуралы синтезі кезінде қалдықтарды кәдеге жарату есебінен қоршаған ортаға зиянды әсерді төмендету және ілеспе мырыш алу арқылы техногендік шикізатты өндірістік циклге тарта отырып, энергетикалық шығындар мен шикізат материалдарының үлестік шығындарын қысқартуға бағытталған зерттеулер мен ғылыми жұмыстар жаңа және өзекті болып табылады
Практикалық маңыздылығы: бұл жоба сөзсіз жоғары, өйткені цемент клинкер және мырыш айдау түрінде Тауарлық өнім алу үшін байытудан көп тонналық қалдықтар жойылады. Алынған нәтижелер Қазақстанның, сондай - ақ басқа елдердің цемент, металлургия және лак-бояу зауыттарында, атап айтқанда, ТМД, Аргентина, Польша және Канаданың бірқатар елдерінде қолданылатын болады
|
|
Жетекшісі: Т. ғ. к., доцент Қалдыбаев Р. Т.
Жобаның мақсаты: жергілікті шикізат негізінде әртүрлі мақсаттағы мақта целлюлозасын алудың экологиялық қауіпсіз технологиясын зерттеу және әзірлеу.
Ғылыми жаңалық: қолданыстағы технологияны жетілдіру және алынған целлюлоза мен оның негізіндегі қағаздың сапалық сипаттамаларын жақсарту бойынша ғылыми зерттеулер жүргізу, сутегі пероксидінің жаңа тұрақтандырғыштарын әзірлеу және олардың целлюлоза өнімдерін өндірудің технологиялық режимдері мен сапасына әсерін зерттеу болып табылады
Практикалық маңыздылығы: экологиялық таза сутегі пероксиді реагентін қолдана отырып, целлюлозаны ағарту технологиясын жасау және енгізу өндіріс экологиясын және қоршаған ортаны жақсартуға мүмкіндік береді. Сондай – ақ, жаңа сутегі асқын тұрақтандырғыштарын жасау және енгізу, олар бір жағынан әрдайым целлюлоза бар материалдарда болатын ауыспалы валенттіліктің металл қоспаларымен күрделі қосылыстар түзе алады және оларды материалдан шығарады, ал екінші жағынан сутегі асқын тотығын тұрақтандыруға және оның ыдырауын баяулатуға ықпал етеді. Сутегі пероксиді тұрақтандырғыштарын өндіруді игеру мұндай өнімдерді шетелде импорттаудан бас тартуға және оларды сатып алуға валюта қаражатын үнемдеуге мүмкіндік береді, сондай-ақ өңірде жаңа жұмыс орындарын ашады
 |
Жетекшісі: Т. ғ. к., доцент Иманалиев К. Е.
Жобаның мақсаты: тұрғын үй ғимараттарының сыртқы қоршауларының энергия белсенді және жылу тиімді конструкциясын зерттеу және әзірлеу және оларды ғимараттарда қолданудың энергия үнемдеу әсерін ғылыми негіздеу
Ғылыми жаңалық: жоба тұрғын үй ғимараттарының сыртқы қоршауының энергия белсенді және жылу тиімді құрылымын әзірлеуден тұрады, ол бөлмеге балама күн радиациясының жылуын және оны қосымша жылытуды қамтамасыз етеді. Бұл жобада сыртқы қоршау конструкциясының жылу энергиясын жинақтау мәселелері және осы процестің жалпы ғимараттың энергия тиімділігіне әсері қарастырылады
Практикалық маңыздылығы: күн радиациясымен үй-жайларды қосымша жылытуды қамтамасыз ететін сыртқы қоршаулардың энергия белсенді және жылу тиімді конструкцияларын пайдалану арқылы ғимараттардың жылу тиімділігін арттырудың ұсынылған жаңа тәсілі
|
|
Жетекшісі: Х. ғ. к., доцент Сарыпбекова Н.К.
Жобаның мақсаты: табиғи доломитті өндіру және қайта өңдеу кезінде пайда болатын күл-шлак қалдықтары мен кондициялық емес електерді қолдану есебінен экологиялық қауіпсіз тук қоспаларды инновациялық алудың техникалық және технологиялық негіздерін әзірлеу. Бұл ауыл шаруашылығы дақылдарының неғұрлым сапалы өнімін алуға және біздің мемлекетіміз халқының денсаулығы мен әл-ауқатына және техногендік күл-шлак қалдықтары мен доломит ұсақ-түйектерін електен өткізудің әлемдік ауқымына нағыздық әсерін төмендетуге мүмкіндік береді
Ғылыми жаңалық: термодинамикалық және кинетикалық процестер және ЗШО және доломит кендерінің кондициялық емес електері негізінде инновациялық поликомпонентті минералды тыңайтқыштарды қалыптастыру механизмі
Практикалық маңыздылығы: инновациялық зерттеулердің нәтижелерін өндіріске енгізу оңтүстік және оңтүстік-батыс өңірлер мен тұтастай Қазақстан Республикасы экономикасының агроөнеркәсіптік секторы үшін экологиялық қауіпсіз тукосмос алуға мүмкіндік береді. Бұл бір жағынан Қазақстан ішінде тыңайтқыштарды қолданудың тиімділігін арттыруды, екінші жағынан өндірушілерді тыңайтқыштарды экспортқа жеткізуге бағыттауды қамтамасыз етеді
 |
Жетекшісі: Т. ғ. д., профессор Шевко В. М.
Жобаның мақсаты: ферроқорытпаны (құрамында алюминий мен кремний бар) және кальций карбидін ала отырып, құрамында жоғары Кларк (Si, Al, Fe, Ca) бар табиғи (базальт) және техногендік түзілімдерді (Домна шлактары) кешенді қайта өңдеудің жаңа технологиясын жасау
Ғылыми жаңалық: жоба Даубаба және Дуберсай кен орындарының базальттарынан Fe, Si, Al, Ca оксидтерін, Домна шлактары мен олардың қоспаларын бірлесіп углетермиялық азайту механизмінің бұрын белгісіз болған термодинамикалық және кинетикалық заңдылықтары мен ерекшеліктері табылатындығында
Практикалық маңыздылығы: Зерттеу барысында алынған нәтижелер темір, кремний, алюминий және кальций карбидінің силицидтерін алу үшін оксидтерден Si, Al, Fe, Ca өзара әрекеттесуі туралы теориялық түсініктерді кеңейтеді. Бұл нәтижелер тек базальттар мен шлактарды қайта өңдеу үшін ғана емес, сонымен қатар құрамында шикізат бар басқа Si, Al, Fe, Cu (диабаз, амфиболит, габбро, гранит және т. б.), сондай-ақ басқа өндірістердің (фосфор өндірісі)шлактары үшін де пайдаланылуы мүмкін.
 |
Жетекшісі: PhD докторы Сәрсенбекұлы Д.
Жобаның мақсаты: ортадан тепкіш күштер алаңында сусымалы полидисперсті материалдарды соққылы ұсақтаудың прогрессивті жоғары тиімді әдісін әзірлеу және оның негізінде ұнтақтау қондырғыларын жасау, бұл ұнтақтау дәрежесін арттыруға және қолданыстағы диірмендердің типтік құрылымдарымен салыстырғанда ұнтақтау процесіне энергия шығынын азайту кезінде алынатын өнімнің гранулометриялық құрамының біркелкілігін реттеуге мүмкіндік береді
Ғылыми жаңалық: жоспарланған зерттеулерді жүргізу кезінде жаңа буынның дамыған конструкциялары ұнтақтауға жұмсалатын электр энергиясының шығынын кем дегенде 30% төмендетеді деп күтуге болады%
Практикалық маңыздылығы: жоба ұсақтау және жіктеу машиналарын біріктіру принциптерін құру және олардың негізінде кішкене нақты өлшемдері мен металл сыйымдылығы бар ұнтақтау қондырғыларын жасау болып табылады
 |
 |
Жетекшісі: Т. ғ. д. Сатаев м. и.
Жобаның мақсаты: белсендірілген көмірді алуға арналған жаңа аппараттарды, сондай-ақ химиялық және термиялық активтендіру режимін және берілген қасиеттері мен кеуекті құрылымы бар, суды терең өнеркәсіптік тазарту үшін жоғары адсорбциялық қабілеті бар және адсорбенттерге қойылатын өнеркәсіп талаптарын қанағаттандыратын сипаттамалары бар адсорбент алу мақсатында актирленген көмірді алу технологиясын әзірлеу және енгізу болып табылады
Жаңалық пен маңыздылығы: дамыған кеуекті құрылымы бар және құнды компоненттерді алу және шоғырландыру, суды тазарту үшін жоғары адсорбциялық қабілеті бар адсорбентті алу технологиясы, ең алдымен, жоғары өнімділігі жоғары, шағын көлемді және сенімді механикалық активтендіру құрылғыларының конструкцияларын жасау және дамыту арқылы анықталады.жоғары белсенділігі мен тар гранулометриялық құрамы бар ұнтақтарды алу үшін. Жобаның нәтижесі белгілі бір қасиеттері, кеуекті құрылымы және заттарды алу және шоғырландыру үшін жоғары адсорбциялық қабілеті бар жеміс тұқымының қабығынан адсорбент өндіру болады
 |
 |
Жетекшісі: Т. ғ. к., доцент Риставлетов Р. А.
Ғылыми жаңалық: жоба көп қабатты қоршау конструкциясында жылу жоғалтудың радиациялық компонентін азайтуға мүмкіндік беретін жылу шағылыстырғыш жабыны бар энергия тиімді жылытқыштарды пайдалана отырып, тұрғын үй және қоғамдық ғимараттарды қоршаудың энергия үнемдейтін конструкциялық жүйесін құрудан тұрады
Практикалық маңыздылығы: тұрғын үй және қоғамдық ғимараттардың энергия үнемдейтін қоршау конструкцияларын жобалаудың және жаппай қолданудың ғылыми-практикалық негіздерін құру, жылу шағылыстырғыш жабындары бар тиімді жылытқыштарды қолдану, пайдалану кезінде жылу шығынын едәуір азайтуды және ғимаратты пайдалану кезінде жылу энергиясын тиісті үнемдеуді қамтамасыз етеді
|
|
|
Жетекшісі: Т. ғ. к., доцент Азизова А. К.
Жобаның мақсаты: Қаңлы дәуіріндегі Отырар шұраты мәдениеттерінің даму ерекшеліктерін, оның отырықшы-егіншілік және дала өркениеттерінің өзара іс-қимылы мен өзара әсер ету үдерісіндегі рөлі мен орнын зерттеу
Ғылыми жаңалық: қазба жұмыстары жоспарланған ескерткіштердің ерекшелігімен анықталады. Пшакшитөбе және Бесіншитөбе қалашықтары бірегей тарих, мәдениет және сәулет ескерткіштері болып табылады, онда ауқымы бойынша өзіне ұқсас емес монументалды құрылыстардың қалдықтары анықталды
Практикалық маңыздылығы: қазақстандық ғылымның бәсекеге қабілеттілігінің артуымен, жоғары оқу орындарының, жалпы білім беретін мектептердің бағдарламаларын әзірлеу үшін зерттеу нәтижелерін пайдалану мүмкіндігімен айқындалады
|
|
|
|
|
|
Жетекшісі: т. ғ. к. Сарсенбаев Б. К.
Жобаның мақсаты: ПКМ құрамы мен өңдеу технологиясын оңтайландыру бойынша іргелі және қолданбалы зерттеулер жүргізу, олардың негізгі физикалық-механикалық, жылу-физикалық және триботехникалық қасиеттерін зерделеу, коммерциялық тартымды өзіндік құнымен, жүктемелердің жоғары деңгейінің әсеріне төзімділігімен ПКМ-дан бөлшектер алу: агрессивті, абразивті және эрозиялық белсенді орталардағы сырғу температуралары мен жылдамдықтары, бұл олардан жасалған бөлшектерді пайдалану кезінде сенімділік пен ұзақ мерзімділіктің жоғары деңгейін қамтамасыз етеді
Ғылыми жаңалық: жоба идеялары мен қолданыстағы аналогтар арасындағы түбегейлі айырмашылық-бұл ПКМ құру мен алудың кешенді тәсілі, оның ішінде ПКМ алу құрамы мен әдістерін таңдау, дамыту
оларды бұйымдарға қайта өңдеу әдістері, алынған материалдардың құрылымы мен қасиеттерін зерттеу
Практикалық маңыздылығы: жоба ұлттық және халықаралық ауқымда маңызды. Өнеркәсіптік тұрғыдан дамыған елдерде өндірістік қуаттардың көлемі үнемі артып келеді, бұл ретте ол артып келеді
жабдықтардың саны ғана емес, сонымен қатар оның жұмысының қарқындылығы да машиналар мен механизмдер жасалатын материалдарға қойылатын талаптарды едәуір күшейтеді. Жоба барысында әзірленген ПКМ өзіндік құны мен қасиеттер деңгейі бойынша импорттық аналогтарға ұқсас немесе олардан асып түсетін болады
 |
 |
 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Жетекшісі: п. ғ. д., профессор Қозыбаев Е. Ш.
Жобаның мақсаты: үздіксіз педагогикалық білім беру жүйесінің кластерлік даму моделіне көшуін ғылыми негіздеу және практикалық әзірлеу
Ғылыми жаңалық: үздіксіз педагогикалық білім беру жүйесінің кластерлік даму моделіне көшу шарттары алғаш рет тәжірибелік-эксперименттік жұмыста анықталады, ғылыми негізделеді және тексеріледі
Практикалық маңыздылығы: педагогтердің кәсібилігін арттыру, үздіксіз білім алуы – мемлекет пен қоғам үшін аса маңызды міндет, сондықтан ұлттық және халықаралық ауқымда жобаның маңызы зор. Жоба "Қазақстан-2050" Стратегиясында және "Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру" мақаласында: білім берудің рухани құрамдас бөлігін күшейту, базалық құндылықтарды тәрбиелеу есебінен қоғамдық сананы жаңғырту; оқытушылардың біліктілігін арттыру және т. б. қойылған міндеттерді шешуге үлес қосады.
 |
Жетекшісі: Т. ғ. к., доцент Абдуова А. А.
Жобаның мақсаты: Сырдария–Түркістан өңірлік табиғи паркі шегінде өсімдіктер популяциясын сақтау және экологиялық мониторинг жүргізу жөнінде ұсынымдар әзірлеу үшін өсімдіктердің сирек кездесетін және жойылып бара жатқан түрлерінің мекендеу орындарын зерделеу және анықтау болып табылады. Сәндік және сирек өсімдіктерді зерттеу және бағалау сәндік және сирек өсімдіктер популяцияларының кадастр жүйесін әзірлеуге және жобалық аумақта олардың түрлік құрамын нақтылауға,олардың жойылу қаупін бағалауға мүмкіндік береді
Ғылыми жаңашылдық: биологиялық әртүрлілікті сақтаудың барлық мүмкін әдістері мен құралдарын келісілген және тиімді пайдалануды қамтамасыз ету мақсатында сәндік және сирек кездесетін өсімдіктерді зерттеу және бағалау
Практикалық маңыздылығы: биологиялық әртүрлілік проблемасының ғаламдық сипатын ескере отырып, тек ерекше емес түрлерді қорғау өте маңызды, сонымен қатар бірқатар ерекше өсімдіктер қауымдастықтарын қорғау, олардың әртүрлілігі мен тұрақтылығы биологиялық өнімділіктегі қоршаған ортаның оңтайлылығының маңызды шарты болып табылады. Қауымдастықтардың аз бөлігі белгілі бір дәрежеде аймақтың қорықтарында немесе қорықтарында сақталады, бірақ болашақ үшін өте маңызды болып табылатын құрып кету қаупі төнген және сирек кездесетін өсімдіктер қауымдастықтарының анықтамалық мәліметтерінің жалпы тізімі жоқ
|
|
|
|
|
|
Жетекшісі: Х. ғ. к., доцент Джанпаизова В. М.
Жобаның мақсаты: технологияларды әзірлеу және өндіріске халықтың денсаулығы үшін қолайсыз әсерді азайта отырып, таңу материалдарының номенклатурасын кеңейтуге және импортты алмастыруға ықпал ететін емдік қасиеттері бар тоқыма материалдарын - бәсекеге қабілетті және экономикалық тұрғыдан орынды өнімдерді енгізу болып табылады
Ғылыми жаңалық: ғылыми-зерттеу әзірлемелері негізінде алғаш рет тоқыма таңу материалдарын (дәке, бинттер, майлықтар және т. б.) нанотехнология әдісімен алынған, бактерицидтік және жараны емдейтін орнықты қасиеттерді қамтамасыз ететін күміс наноцитратымен өңдеу жүзеге асырылатын болады; тәжірибелік-өнеркәсіптік жағдайларда антисептикалық қасиеттері бар экологиялық таза өнім, күміс наноцитратының негізінде таңу материалдары әзірленетін және сыналатын болады; антисептикалық әсердің жеткілікті деңгейін қамтамасыз ету үшін қажетті таңу материалдарындағы атомдық күмістің оңтайлы құрамы белгіленеді; оңтайлы тұтынушылық қасиеттерді қамтамасыз ететін модификацияланған таңу материалдарының биоцидтік, бактерицидтік, бактериостатикалық, гигиеналық және механикалық қасиеттерінің деңгейлері белгіленеді; барлық бактерицидтік қасиеттерді сақтай отырып, күміс наноцитратының нанобөлшектер түріндегі ерітіндісі пайдаланылады
Практикалық маңыздылығы: жобаның ұлттық және халықаралық масштабтағы маңыздылығы жаңа және прогрессивті таңу материалдары өндіріс құрылымын сапалы жақсартады және тұтыну деңгейін арттырады. Халықаралық стандарттарға сәйкес келетін өнім қоршаған орта гигиенасы жөніндегі ұлттық іс-қимыл жоспарларының толық ауқымды іске асырылуын қамтамасыз етуге, медициналық көрсетілетін қызметтердің сапасын арттыруға, сондай-ақ халықаралық нарықтарға шығуға мүмкіндік береді
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Жобаның ғылыми жетекшісі: Шингисов Әзірет Өтебайұлы, техника ғылымдарының докторы, профессор, корр мүшесі. Ауылшаруашылық ғылымдары академиясы.
Жобаның мақсаты: Тамақ өнеркәсібі үшін биологиялық белсенді заттар мен жеміс-жидек ұнтақтарын өндіру мақсатында жеміс, жидек дақылдары мен жүзімнің отандық сорттарын қайта өңдеу технологиясын әзірлеу.
Ғылыми жаңалық-жеміс, жидек дақылдары мен жүзімнің жаңа сорттарындағы полифенолдың (антиоксиданттардың) құрамын анықтау және полифенолды алу технологиясын жасау. Ұсынылған технологияда өсімдік шикізатын өндіру 40ºС-тан аспайтын температурада жүзеге асырылады, бұл витаминдік құрамы мен полифенолды құрайтын құрылымдық құрылымын бұзбайды.
Күтілетін нәтижелер: Тас жемістері мен жидек дақылдарының әртүрлі сорттарынан, сондай-ақ тамақ өнеркәсібіне арналған олардың құрғақ ұнтақтарынан биологиялық белсенді заттар өндіру технологиясы жасалатын болады.
Практикалық маңыздылығы: Жобаны зерттеу нәтижелері тамақ өнеркәсібі кәсіпорындарына, табиғи тамақ өнімдерін шығаратын ұйымдарға, сондай-ақ емдік-профилактикалық тамақ өнімдерін өндірумен айналысатын ұйымдарға ұсынылуы мүмкін.
 |
 |
 |
 |
Басшы: Т. ғ. к. б. е. Қалымбетов
Жобаның мақсаты: жаңа, ғылыми негізделген технологиялық және техникалық шешімдер базасында Оңтүстік Қазақстан облысы жағдайында ылғал-ресурс үнемдейтін технологиялар үшін машиналар кешенін әзірлеу және құру есебінен жыл ағымында 3 бір реттік өнім алудың агротехникалық іс - шараларын іске асыру жолымен көкөністер өндірісін қарқындату.
Ғылыми жаңашылдық: көкөніс дақылдарының көшеттерін отырғызу үшін бейімделетін топырақ өңдеу машиналары мен құралдарын және көшет отырғызу агрегатын қолданумен ерекшеленетін ашық топырақта жылына 3 рет көкөніс дақылдарының өнімдерін алуға мүмкіндік беретін көкөніс шаруашылығының шағын фермаларын техникалық қамтамасыз етудің жетілдірілген прогрессивті технологиясы және құралдары. аралас жолдар, сондай-ақ жаңа буынның басқа да техникалық құралдары;
- өсімдік шаруашылығының шағын көкөніс шаруашылықтарын агротехнологиялармен, көкөніс өсіру техникасын дамытудың әлемдік үрдістерімен үйлестіру негізінде механикаландыру үшін жаңа (бейімделген) техникалық құралдар жасау;
- жаңа агротехнологияларды операцияларды орындау кезінде еңбек шығындары, энергия шығындары және еңбек энергиясымен жарақтандырылуы өлшемшарттары бойынша технологиялық машиналармен және агрегаттармен жинақтау жолымен іске асыруға жүйелі көзқарас;
- технологиялық және құрастыру схемалары, топырақ өңдеу машиналары мен құралдарының конструкциялары, олардың жұмыс органдарының көшет отырғызу агрегаттары бойынша техникалық шешімдер авторлық куәліктермен және патенттермен қорғалатын болады.
Практикалық маңыздылығы: бағдарламаны іске асыру Қазақстанда көкөніс өндірудің бәсекеге қабілетті жаңа механикаландырылған технологиясын өндіруді бастауға мүмкіндік береді. Жоба машиналар кешенінің жетілдірілген конструкциясын дамытуға бастама береді.
 |
 |
 |
 |
